"DPIR N:24"

Մարինե Մարտիրոսյան, Լուսինե Վարդանյան
Երկարացված օրվա ծրագիր

ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՄՈՏԵՑՈՒՄՆԵՐ

Սելեստեն Ֆրենե
«Մանկավարժական ինվարիանտներ»

Մարիա Մոնտեսորի
«Երեխայի տունը»

ՓՈՔՐԵՐՆ ՈՒ ՄԵԾԵՐԸ (մանկավարժական ակումբ)

ԱՐՁԱԳԱՆՔ

Դավիթ Մինասյան

Ինչէ HTML-ը: Համառոտ տեղեկություն

Ինչի՞ համար է պետք ուսումնասիրել HTML

Այստեղ ներկայացված է համառոտ տեղեկություն HTML լեզվի մասին. այն ունի ուսուցողական նպատակ՝ հստակելու ցանկացած տիպի վավերագրություն գլոբալ համակարգչային համացանցի վերաբերյալ: Ինչ մասշտաբ ունի համացանցը՝ հայտնի չէ: Մոտավոր հաշվարկների համաձայն 1996 թ. համացանցին միացված խոշոր մեքենաների (սերվերների) և լոկալ ցանցերի թիվն անցնում է 10 մլն–ից: Համացանցից օգտվողների ճշտված քանակը հայտնի չէ: Հայտնի է, որ այն անցնում է 200 մլն-ից:

Ի՞նչէնշանակում HTML

HTML տերմինը (HyperText Markup Language) նշանակում է հիպերտեքստերի լեզվի պիտակավորում: HTML-ի առաջին վարկածը մշակել է Եվրոպական ֆիզիկայի տարրական մասնիկների լաբորատորիայի աշխատակից Փիմ Բերներ–Լին:

Մեր բերված օրինակները կաշխատեն HTML-ի այժմ հայտնի բոլոր առանձնահատկությունների հետ ծրագրային ապահովման օգնությամբ: Իհարկե հանված կամ փոփոխված են որոշ մասեր, որոնք պարունակում էին ոչ բոլոր առանձնահատկությունները. կամ տարբեր վարկածներ տարբեր են: Հարկ ենք համարում նշել, որ տեգերում բերված հայերեն տեքստերը անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է փոխարինել լատինատառ տարբերակով` տառատեսակների անհամապատասխանության հարցերից խուսափելու համար:

Ի՞նչէհարկավոր HTML- ըյուրացնելուհամար

HTML-ը յուրացնելու համար հարկավոր է երկու բան:
1. Ցանկացած բրաուզեր կամ ծրագիր, որը նախատեսված է HTML ֆայլերի համար:
2. Ցանկացած տեքստային ֆայլերի խմբագիր: Եթե ձեր համակարգչում տեղակայված է Windows, լիովին համապատասխանում է Notepad:

HTML ֆայլ կազմելու համար կօգտագործենք տեքստային խմբագիր, իսկ բրաուզերը` հսկիչ գործիք: Ձեր առաջին HTML ֆայլը դուք կստեղծեք ձեր լոկալ սկավառակում: Այլ խոսքով՝ կարող է միացված չլինել Համացանցի: Միևնույն ժամանակ *.html ֆայլը կարող ենք բացել և՛ Notepad, և՛ Notscape Navigator: Notepad –ում փոփոխությունը պահպանելու համար պետք է սեղմել Reload (“Բեռնավորել”), որպեսզի տեսնենք HTML փաստաթղթում արված փոփոխությունները:

3. HTML տեքստերի հատուկ խմբագրեր (Dreamweaver և այլն):

Աշխատանքի ընթացքում գործածողը տեսնում է HTML ֆայլի ներքին պարունակությունը և կարող է փոփոխել կամ ձեռքով կամ մենյուից կանչելով HTML-ի հատուկ տարրեր:

Մեր առաջին HTML-ի փաստաթուղթը: Ինչպե՞ս է կազմված HTML-ի փաստաթուղթը:
HTML-ի փաստաթուղթը ուղղակի *.html ընդլայնված տեքստային ֆայլ է:

Ահա ամենապարզ HTML-ի փաստաթուղթը`
<html>
          <head>
                <title>
                      Օրինակ 1.
                </title>
          </head>
          <body>
                    <H1>
                        Ողջույն:
                     </H1>
                     <P>
                          Սա HTML-ի ամենապարզ օրինակն է
                     </P>
                     <P>
                         Այս *.html ֆայլը կարող է բացված լինել Notepad-ում:
                         Պահպանելով փոփոխությունը Notepad-ում ուղակի
                        սեղմեք Reload («վերաբեռնավորել»), որպեսզի տեսնեք HTML
                          փաստաթղթի փոփոխությունը:
                     </P>
          </body>
</html>

HTML-ում կա լրացուցիչ նահանջ հարմար ընթերցելու համար: Բայց HTML-ում դա ամենևին էլ պարտադիր չէ: Առավել ևս բրաուզերներում ուղղակի անտեսում են տողավերջի նշանները և բազմաթիվ բացթողումներ HTML ֆայլերում:

Դրա համար մեր օրինակը կարող էր լինել նաև այսպիսին.
<html>
<head>
<title> Օրինակ 1. </title>
</head>
<body>
<H1> Ողջույն: </H1>
<P> Սա HTML-ի ամենապարզ օրինակն է </P>
<P> Այս *.html ֆայլը կարող է բացված լինել Notepad-ում:
Պահպանելով փոփոխությունը՝ Notepad-ում ուղղակի սեղմեք Reload («վերաբեռնավորել»), որպեսզի տեսնեք HTML փաստաթղթի փոփոխությունը:
</P>
</body>
</html>
Ինչպես երևում է օրինակում, փաստաթղթերի կազմակերպումը հատվածներով եզրափակվում է “<” և ”>” նշաններով:

Այդպիսի հատվածը (օրինակ, <html>) և անվանում են տեգ. անգլերեն _ tag, կարդացվում է “տեգ” ):
Մեծամասամբ HTML տեգը զույգերով է, այսինքն՝ ամեն բացված <tag> տիպի տեգին համապատասխանում է </tag> փակումը, նույն անունով, բայց “/” ավելացումով: Տեգը կարելի է գրել ինչպես մեծատառ, այնպես էլ փոքրատառ: Օրինակ` <body>, <BODY>, <Body> բրաուզերները կընդունեն նույն կերպ: Շատ տեգեր, անուններից բացի, կարող են պարունակել ատրիբուտներ` տարրեր, որոնք կտան լրացուցիչ տեղեկություն բրաուզներին այն մասին, թե ինչպես մշակել ընթացիկ տեգերը:

Պարտադիր նշաններ <html>… </html> նշանը պետք է բացի HTML փաստաթուղթը:

<head> …</head>

Այդ նշանների զույգը ցույց է տալիս գլուխնների սկիզբը և ավարտը: Բացի փաստաթղթի վերնագրից (տես <title> նշանների բնութագրումը ներքևում), այդ բաժինը պարունակում է բազմաթիվ ծառայողական տեղեկություն:

<title> … </title>

Այն ինչ գտնվում է <title> և </title> նշանների միջև բրաուզերը բացատրում է որպես փաստաթղթի անվանում:

<body> … </body>

Այդ նշանների զույգը ցույց է տալիս HTML փաստաթղթի մարմնի սկիզբն ու վերջը, ինչպիսին մարմինն է, դրանով էլ որոշվում է փաստաթղթի պարունակությունը:

<H1> … </H1>- <H6>… </H6> … <Hi> տիպի նշաններ (որտեղ i 1-ից 6 թվերն են) ներառնվում են 6 տարբեր մակարդակի բաժիններ: Առաջին մակարդակի բաժինը ամենախոշորն է, 6-րդ բաժինը, բնականաբար, ամենամանրը:

<p> … </p>

Այդպիսի զույգ նշաններն են պարունակում պարբերությունները: Այն ինչ ընդգծված է <p> … </p> միջև, ընդունված է որպես 1 պարբերություն:

<Hi> և <p> նշանները կարող են պարունակել լրացուցիչ ատրիբուտ ALIGN (կարդացվում է «էլայն», անգլերեն «հավասարեցնել»), օրինակ`
<H1 ALIGN=CENTE> Հավասարվում է բաժնի կենտրոնում: </H1>

Կամ՝
<P ALIGN= RIGHT> օրինակը հավասարվում է աջ եզրին: </P>

Ի մի բերենք այն, ինչ գիտենք օրինակ 2-ի օգնությամբ.

Օրինակ 2:
<html>
<head>
<title> Օրինակ 2 </title>
</head>
<body>
<H1 ALIGN=CENTER> Ողջույն </H1>
<H2> Սա HTML փաստաթուղթի մի քիչ բարդ օրինակ է </H2>
<p> Արդեն գիտենք, որ օրինակը կարող ենք հավասարեցնել ոչ միայն ձախ </p>
<P ALIGN=CENTER> այլևկենտրոն </p >
<P ALIGN=RIGHT> կամ աջ եզրին </p>
</body>
</html>

Այս պահից մենք ինքնուրույն կարող ենք պարզ HTML փաստաթուղթ կազմել սկզբից մինչև վերջ:

Պարբերության ներսում: Ոչ զույգ նշաններ

Այստեղ կխոսենք այն նշանների մասին, որոնք չեն ենթարկվում HTML երկու հիմնական կանոններին` դրանից բոլորը ոչզույգ են, իսկ մի քանիսը (այսպես ասած & - հաջորդականություններ) պետք է նշվեն միայն փոքր տառերով:

<BR>
Այս նշանը օգտագործում են, երբ նոր տողի անցնելու անհրաժեշտություն կա՝ չընդհատելով պարբերությունը: Շատ հարմար է բանաստեղծությունների տպագրման համար (տես օրինակ 3-ում):

Օրինակ 3
<html>
<head>
<title> օրինակ 3 </title>
</head>
<body>
<H1> Բանաստեղծություն </H1>
<H2> Հեղինակը հայտնի չէ </H2>
<p> Ես չգիտեմ, ինչ ես շահում <BR>
Քո քմահաճ խաղից, <BR>
Բայց ես` մի ողջ պատանություն <BR>
Ու մի մաքուր թախիծ: </p>
<p> Գուցե հրճվում ես դու թաքուն <BR>
Որ հանգիստս տարար,. <BR>
Իսկ ես աչքերս եմ լուռ փակում, <BR>
Ու իմն է լույսն արար: </p>
</body>
</html>

<HR>
<HR> նշիչը նկարագրվում է հորիզոնական գիծ: Այն պարունակում է լրացուցիչ SIZE ատրիբուտը (որոշում է գծի լայնությունը) կամ WIDTH (որոշում է գծի չափը տոկոսներով էկրանի լայնությամբ):
4-րդ օրինակում բերված է հորիզոնական գծի մի փոքր հատված:
Օրինակ 4
<html>
<head>
<title> Օրինակ 4 </title>
</head>
<body>
<H1> հորիզոնական գծի հավաքածու </H1>
<HR SIZE=2 WIDTH =100% > <BR>
<HR SIZE=4 WIDTH =50% > <BR>
<HR SIZE=8 WIDTH =25% > <BR>
<HR SIZE=16 WIDTH =12% > <BR>
</body>
</html>

&- հաջորդականություն
Քանի որ “<” և “>” սիմվոլները բրաուզերի կողմից ընդունվում են որպես HTML նշանի սկիզբ և ավարտ, ինչպես այդ սիմվոլները ցուցադրել էկրանին:
HTML-ում այն արվում է & - հաջորդականության միջոցով (դրանց անվանում են նաև օբյեկտների սիմվոլների հաջորդականություններ): Բրաուզերը էկրանին ցուցադրում է “<”սիմվոլը, երբ տեքստում հանդիպում է &lt հաջորդականություններ; (անգլերեն less than բառերի առաջին տառերով- փոքր քան) “>” նշանը ծածկագրվում է &gt հաջորդականության ( անգլերեն greater than- ավելի քան ): “&” սիմվոլը (ամպերսանդ) կոդավորվում է &amp հաջորդականությամբ; կրկանակի փակագծերը (“) ծածկագրվում են &quot հաջորդականությամբ :

Մեկնաբանություն
Բրաուզերը անտեսում է ցանկացած տեքստ <! -- և --> նշիչների մեջ: Այն հարմար է մեկնաբանությունների տեղադրման համար <! -- Սա մեկնաբանություն է -- > :

Շրիֆտի (տառատեսակի) ֆորմատավորում
HTML- ը թույլատրում է շրիֆտի 2 տեսակ: Այլապես կարելի է ասել, որ տեքսի որոշ հատվածներ կարող են լինել ընդգծված, որոշը` շեղ, այսինքն փոփոխում են իրենց ֆիզիկական ոճը: Այլապես կարելի է նշել տեքստում որոշ հատվածներ, որոնք ունեն ընդգծված իմաստ, թողնելով այդ ոճի մեկնաբանություն բրաուզերին: Պարզենք ասվածը օրինակներում:

Ֆիզիկական ոճ
Ֆիզիկական ոճի տակ ուղիղ ցուցմունքը ընդունված է հասկանալ, բրաուզերի ընթացիկ շրիֆտի ձևավորման օրինակ՝ այն, ինչ գտնվում է <B> և </B> նշանների միջև պետք է գրվի ընգծվածշրիֆտով: <I> և </I> նշանների միջև եղած տեքստը պետք է գրվի շեղ շրիֆտով:

Փաստաթղթի մեջ տեքստի կազմակերպումը
HTML-ը թույլատրում է որոշել տեքստերի ամբողջական պարբերությունների արտաքին տեսքը: Պարբերությանը կարելի է կազմակերպել ցուցակի մեջ, էկրանի վրա չափագրված ձևով կամ մեծացնելով ձախ դաշտը:

Չհամարակալված ցուցակ <UL>… </UL>
<UL> և </UL> նշանների միջև տեղակայված տեքստը, ընկալվում է որպես չհամարակալված ցուցակ: Ցուցակի ամեն մի նոր տարր ընդունված է սկսել <LI> նշանով: Օրինակ կազմել այդպիսի ցուցակ.

Իվան
Դանիել
սպիտակ ձի

Հարկավոր է այսպիսի HTML-տեքստ.
<UL>
<LI> Իվան
<LI>Դանիել
<LI>սպիտակ ձի
</UL>
Ուշադրություն դարձրեք . <LI> նշան չունի համապատասխան ավարտող նշանը:

Համարակալված ցուցակներ. <OL> … </OL>
Համադրված ցուցակներ կազմված են այնպես, ինչպես չհամարակալվածները միայն թե սիմվոլի առանձնացնող նոր տարրի փոխարեն օգտագործվում է թվանշաններ: Եթե թեթևակի ձևափոխենք մեր սկզբնական օրինակը
<ՕL>
<LI> Իվան
<LI>Դանիել
<LI>սպիտակ ձի
</ՕL>
կստացվի այսպիսի ցուցակ.

Իվան
Դանիել
սպիտակ ձի

HTML ֆայլից դուրս կապակցում
Ինչպես սկզբից ասվեց, HTML-ը նշանակում է հիպերտեքստերի պիտակավորման լեզու:

Ի՞նչ է նշանակում հիպերտեքստը: Ի տարբերություն սովորական տեքստերի, որոնք կարելի է կարդալ սկզբից մինչև վերջ, հիպերտեքստը հնարավորություն են տալիս վայրկենական անցում տեքստի մի հատվածից մյուսին:

Բազմաթիվ հայտնի ծրագրերի օգնությամբ համակարգերը ստեղծվել են հիպերտեքստի հիմունքով: Մկնիկի ձախ ստեղնի սեղմումով մի քանի առանձնացած հատվածներ, ընթացիկ փաստաթղթերից, անցում են կատարում նախօրոք նախատեսվածից:

HTML-ում անցումը տեքստի մի հատվածից մյուսին կատարվում է հետևյալ տիպի նշումներով. <A HREF= “[անցման հասցե]” > տեքստի առանձնացրած հատվածը </A>
Մասշտաբի ընտրության (անցման հասցե) համար կարելի է օգտագործել որոշ փաստարկներ: Ամենապարզ - տալ այլ HTML փաստաթղթի անունը, որին պետք է անցնել:

Օրինակ.
<A HREF=”index.html”> Անցում գլխակարգին </A>
HTML–ի այդպիսի հատվածը կբերի նրան, որ նշված փաստաթղթի հատվածում, անցնել վերնագրին, որի վրա սեղմելիս տվյալ պատուհանում կբացվի index.html - փաստաթուղթ:
Ուսումնասիրենք այս ամենը օրինակ 7 - ի օգնությամբ:

Օրինակ 7
<html>
<head>
<title> Օրինակ 7 </title>
</head>
<body>
<H1> Կապում </H1>
<P> փոխակերպումների օգնությամբ կարող ենք անցնել դեպի այլ ֆայլեր ( օրինակ, <A HREF=” index.html ձեռնարկի վերագրմանը </A>). </P>:
<P> կարելի է բեռնաթափել ֆայլը (օրինակ, <A HREF=”fttp:// mskh.am/ minasyandavit/ html-pr.doc”> Այս ձեռնարկը բեռնաթապված է Micresoft Word </A>) FTP.</P>- ով:
<P> օգտագործողին կարելի է նամակ փոխանցելու համար հնարավորություն տալ
(օրինակ, <AHREF= ‘mailto: [email protected]”> այս ձեռնարկի հեղիկը </A>)
</P>
</body>
</html>

Պատկերներ HTML փաստաթղթում
HTML փաստաթղթում պատկեր տեղադրելը շատ հեշտ է: Դրա համար անհարաժեշտ է ունենալ այդ պատկերը GIF (ֆայլ *.gif – ընդլայնումով) կամ JPEG (ֆայլ *. jpg –ընդլայնումով և HTML տեքստում մեկ տող):

Ենթադրենք` փաստաթղթին պետք է կցել մի նոր պատկեր, որը դրված է picture.gif ֆայլում: Այն գտնվում է HTML –ի փաստաղթերի ինչ-որ թղթապանակում: Այդ դեպքում տողը կլինի այսպիսին:
<IMG SRC=”picture.gif’>
<IMG SRC= ‘[ֆայլի անունը]> նշումը կարող է նաև ընդգրկել ատրիբուտ ALT=”[ՏԵՔՍՏ]”, օրինակ. <IMG SRC =”picture.gif ALT =”ՊԱՏԿԵՐ”>
Այդպիսի նշում նկատելիս, բրաուզերը էկրանին ցույց կտա պատկերը և կսկսի նրա տեղում բեռնավորել պատկերը picture.gif ֆայլից:

Ուսումնասիրենք այն ամբողջը ինչ գիտենք պատկերների մասին օրինակ 8-օգնությամբ:

Օրինակ 8
<HTML>
<HEAD>
<title> Օրինակ8 </title>
</HEAD>
<BODY>
<H1>Պատկերներ </H1>
<P> Պատկերը կարելի է տեղադրել շատ հեշտ: </P>
<P> Բացի այդ, պատկերը կարելի է դարձնել “հղում”, այսինքը նկարը սեղմելիս անցում կատարել </P>
<P> <A HREF=”index.html”> <IMG SCR=“picture.gif”> </A></P>
</BODY>
</HTML>
Ուշադրություն դարձրեք տեքստի 2-րդ մասին: Եթե պատկերի հղումը գտնվում է նշումների վրա <A HREF=”…”> և </A>, պատկերը սեղմակի, որը սեղմելիս կատարվում է հղում, հղումով:

HTML փաստաթղթի գունային գամման
HTML-ը պարունակում է նաև գունայի գամմայի նշումներ: <BODY> նշանի տեղակայված HTML փաստաթղթի գունային նուրբ եանգները (գամման) որոշում է ատրիբուտներով: Ահա այդ ատրիբուտների ցուցակը.
bg color – որոշում է փաստաթղթի ֆոնի գույնը:
text- որոշում է փաստաթղթի տեքստի գույնը:
link– որոշում է ընդգծված տարրերի գույնը, հիպերտեքստերի վկայակոչման դեպքում:
vlink- որոշում է այն փաստաթղթի գույնը, որը նախօրոք վկայակոչված է եղել դիտարկման:
alink- որոշում է փոխարկման գույնը այն պահին, երբ նրա վրա է մկնիկի աջը, այսինքն փոխարկումից առաջ:

Գույները ծածկագրվում է հաջորդաբար 3 զույգ սիմվոլներով: Ամեն մի զույգ իրենից ներկայացնում է տրված հիմնական գույնի (կարմիր, կանաչ, կապույտ) 16 երանգ 0-ից մինչև (00) մինչև 255 (FF) միջակայքում:

Դիտարկենք մի քանի օրինակ.
bgcolor=#FFFFFF
Ֆոնի գույնը: Կարմիրի, կանաչի և կապույտի հագեցվածությունը միանման է -FF (այն 255 թվի տասնվեցական ներկայացնում է): Արդյունքը սպիտակ գույն է:

text=#000000
Տեքստի գույնը: Կարմիրի, կանաչի և կապույտի հագեցվածությունը միանման է 00 (զրո): Արդյունքում սև գույն է:

l ink=#FF0000
Հիպերտեքտերի հղման գույն:
Հագեցված կարմրով – FF (255), կանաչ և կապույտ -00 (զրո): Արդյունքում կարմիր գույն:

Բացի դրանից` <BODY> նշանը իր մեջ կարող է ներառել background=”[ֆայլի անվանում]”, որը ծառայում է որպես տեքստի և այլ պատկերների ֆոն: Ինչպես այլ պատկերներ այնպես էլ GIF (ընդլայնումով ֆայլ *.gif) ձևով պետք է ներկայացված լինի ֆոնը կամ էլ JPEG (ընդլայնումով ֆայլ *.jpg կամ *.jpeg):

Բրաուզերը պատուհանը լցնում է բազմաթիվ պատկեր - ֆոների պատճեններով, որտեղ բացված է փաստաթուղթը, դա նման մանր և միանման սալիկներով պատված պատի շինության:
Կարևոր է նշել որ ֆոնի գույնը և պատկերի ֆոնը ոչ մի կերպ չի արտացոլվում թղթի վրա HTML փաստաթղթի տպագրման ժամանակ: Դրանից հետևություն` աշխատեք չօգտագործել սպիտակ գույնը:

HTML փաստաթղթի գլխագիրը. ի՞նչն է հետաքրքիր
Ընդհանրապես HTML փաստաթղթի գլխագիը կիրառողին դիտարկման ժամանակ տեսանելի չէ: Ամեն դեպքում նրա մեջ որոշ հետաքրքիր բաներ կան, որոնք արժե իմանալ:

HTML փաստաթղթի գլխագիրը իր մեջ կարող է պարունակել անսահմանափակ քանակի META - հրահանգ: META – հարահանգը ուղղակի միջոց է որոշելու մի քանի փոփոխական անվանման (NAME ատրիբուտը) և նշանակություն (CONTECT ատրիբուտ) ցուցադրման միջոցով: Ահա մի քանի դիպակ META – հրահանգներ.

“CONTENT=” այս նյութը նախատեսված է նրանց համար, ովքեր ուզում են տպագրել փաստաթուղթ, ցանկացած տիպի, գլոբալ ինտարնետ ցանցում”>:

Այդպիսի META – հարահանգը որոշում է description փոփոխականը` փաստաթղթի հակիրճ նկարագիրը: Շատ փնտրող մեխանիզմներ HTML ֆայլերի փնտրելիս պատճենահանում են համացանցը, փնտրում են նրանցում ձևախություններ, իրենց տվյալների բազայում պահպանում են այն, ցուցադրում են կիրառողին ի պատասխան հարցումների:

<META NAME=”keywords” CONTENT=”Համացանց, HTML,WWW, ձեռնարկ, տպագրություն, հիպերտեքստեր”>

Այդպիսի META – հարահանգը որոշում է keywords փոփոխականը, որը պարունակումէ բանալի բառերի հավաքածու, փաստաթղթի պարունակությանը նկարագրող:

Մեկ այլ META հրահանգ խումբ որոշում է համարժեք հրահանգների փոխանցումը հիպերտեքստերի:

<META HTTP-EQUIV=”Content-type” CONTENT=”text/html; charset =windows-1251”>

Այս META հրահանգը բրաուզներին հանձնում է փաստաթղթի մեկնաբանումը, որպես HTML- տեքստի կոդավորված windows/1251 պարունակության: <META HTTP-EQUIV=”Content-type” CONTENT=”text/html; charset =Koi8—r”>

Այդ META հրահանգը բացարձակ համանման է նախորդին միայն ծածկագրման ցուցումով KOI-8:
<META HTTP-EQUIV=”Refresh” CONTENT=”[ժամանակ]” URL=”[փաստաթուղթ]”>

Այդպիսի META-հրահանգը բրաուզերին հանձնում է մոտավորապես այդպիսի ցուցում.”Եթե [ժամանակը] վայրկյանից, ներբեռման ավարտից հետո այդ փաստաթղթի կիրառողը չհանձնի ուրիշ փաստաթղթի,սկսել ռեսուրսի [փաստաթղթի] ներբեռնումը:”

Ավելի հակիրճ այն այս տեսքը կունենա.
<META HTTP-EQURIV=”Refresh”
CONTENT=”10; URL=http://www.mskh.am/cv/minasyandavit.html”>

Եթե կիրառողը ներբեռնման ավարտից հետո 10 վայրկյանի ընթացքում ոչինչ չձեռնարկի, ավտոմատ կերպով կսկսվի http://www.mskh.am/cv/minasyandavit.html փաստաթղթի ներբեռնումը:

META – հրահանգ refresh–ը կարելի է օգտագործել, որոշ փաստաթղթեր մի սերվերից մյուսին փոխանցելու համար: Փաստաթղթի պատճենի փոխարեն հին սերվերում կարելի է պահպանել կարճ հաղորդակցության փոխանցման մասին, միացնելով META հրահանգը refresh և փաստաթղթի հասցեն նոր սերվերում:

Եթե ( փաստաթղթի) տվյալներին դնել ֆայլի անունը ձայն պարունակող ներբեռնումից վայրկյաններ [ժամանակը] հետո, HTML – ֆայլի ներբեռնումը սկսվում է այդ ձայնի հնչումով այն պայմանով, որ կիրառողի բրաուզերը պարունակում է ձայնային ֆայլի ֆորմատը:

Շատ հարմար է ցանկացած տիպի ողջունող խոսք: Ի տարբերություն անցած օրինակների, որոնք արդեն մենք ուսումնասիրել ենք օրինակ 9-ը: Կազմված է ոչ թե 1 այլ 3 քայլերից: Օգտվելով META – հրահանգից refresh, մենք կստեղծենք ոչ մեծ սլայդ- ֆիլմ 3 կադրից կազմված (ֆայլ e0009.html, e0009a.html և e0009b.html), որոնք ցիկլերով կկրկնվեն: Ցուցադրումը դադարեցնելու համար հարկավոր է օգտվել ցանկացած հիպերտեքստային փոխարկումից:

Օրինակ 9
<HTML> <! -- ֆայլ e0009.html -->
<HEAD>
<TITLE> Օրինակ 9 </TITLE>
<META HTTP – EQUIV=“Refresh” CONTENT=”2;
URL =e0009a.html”>
</HEAD>
<BODY bgcolor=#FFFFFF text=#000000 Link =#FF0000>
<H1> Սլայդ – գունային երանգների (գամմա ցուցադրում <BR>
META հրահանգի refresh </H1> օգնությամբ
<P> Սա տեքստ է սպիտակ ֆոնի վրա </ P>
<P> [<A HREF=”index,html”>] վերադարձ գլախակարգին< /A> )
<A HREF=”PR0006.html”> վերադարձ 6-րդ գլխին </A>< /P>
</ BODY>
</ HTML>
</ HTML>
<HEAD>
<TITLE> Օրինակ 9a </TITLE >
<META HTTP – EQUIV=“Refresh” CONTENT=”2;
URL =e0009b.html”>
</HEAD>
<BODY bgcolor=#000000 text=#FFFFFF Link=#FF0000>
<H1> Սլայդ – գունային երանգների ցուցադրում <BR>
META հրահանգի refresh </H1> օգնությամբ
<P> Սպիտակ տեքստը սև ֆոնի վրա </P>
<P> [<A HREF=”index,html”>] վերադարձ գլախակարգին </A>)
<A HREF=”PR0006.html”> վերադարձ 6-րդ գլխին </A></P>
</BODY>
</HTML>
</HTML>
<HEAD>
<TITLE> Օրինակ 9b </TITLE >
<META HTTP – EQUIV=“Refresh” CONTENT=”2;
URL =e0009b.html”>
</HEAD>
<BODY bgcolor=#COCOCO text=#0000FF Link=#FF0000>
<H1> Սլայդ – գունային երանգների ցուցադրում <BR>
META հրահանգի refresh </H1> օգնությամբ
<P> Կապույտ տեքստը մոխրագույն ֆոնի վրա </P>
<P> [< A HREF=”index,html”>] վերադարձ գլախակարգին</A>)
<A HREF=”PR 0006.html”> վերադարձ 6-րդ գլխին </A></P>
</ BODY>
</ HTML>

Աղյուսակներ
Ինչի՞ համար են անհրաժեշտ աղյուսակները:

Աղյուսակները հարկավոր են, որպեսզի տեղեկությունները ներկայացվեն աղյուսակային տսքով: Գործնականում հաճախ հարկավոր է, որ տեքստերը տեղակայել մի քանի սյունակներով: Աղյուսակները դրանում կօգնեն: Բացի այդ, աղյուսակը բաղկացած է մեկ արկղից, կարող են շատ էֆեկտիվ ներկայացվեն տեքստի դրվագները, որնց վրա մենք ցանկանում ենք հրավիրել ընթերցողի ուշադրությունը:

Ինչպե՞ս է կառուցված աղյուսակը
Աղյուսակի կառուցման համար դիտարկենք պարզ օրինակ:

Օրինակ 10
<html>
<head>
<title> Օրինակ 10 </title>
</head>
<h1> Պարզագույն աղյուսակ </h1>
<table border=1> 
<Caption> 

Աղյուսակը կարող է ունենալ գլխակարգ:
</Caption>
<TR> 
<TD> 
Առաջին տող առաջին սունակ
</TD> 
<TD> 
Առաջին տող երկրորդ սունակ
</TD> 
</TR> 
<TR> 
<TD> <! Սա առաջին արկղի սկիզբն է - - >
Երկրորդ տող առաջին սունակ
</TD> 
<TD> 
Երկրորդ տող երկրորդ սունակ
</TD> 
</TR> 
</TABLE> 
</BODY>
</HTML>

Աղյուսակը սկսվում է <TABLE> նշանով և ավարտվում է </TABLE> նշանով: <TABLE> նշանը կարող է միացնել մի քանի ատրիբուտներ ALIGN:

Կարգավորում է աղյուսակի դիրքը, փաստափղթի դաշտի նշմամբ:

Թույլատրվող նշանակությունը.
ALIGN=LEFT (հավասարեցում ձախ)
ALIGN=CENTER (հավասարեցում կենտրոնում)
ALIGN=RIGHT (հավասարեցում աջ)

Աղյուսակի լրացում
Այն կարելի է տալ պիքսելներով (օրինակ, WIDHT=400) կամ էջի լայնության տոկոսներով (օրինակ WIDHT=80%):
BORDER

Աղյուսակների արտաքին շրջանակների լայնությունը և դաշտերը արտահայտվում են պիքսելներով (օրինակ, BORDER=4): Եթե ատրաբուտը որոշված է աղյուսակը ներկայացվում է առանց շրջանակի
CELLSPACING

Աղյուսակի դաշտերի շրջանակների հեռավորությունը արտահայտվում է պեքսելներով (օրինակ CELLSPACING=2):
CELLPADDING

Որոշում է դաշտերի շաջանակների և տեքստի հեռավորությունը պեքսելներով (օրինակ CELLPADDING=10):

Աղյուսակը կարող է ունենալ գլխակարգ (<CAPTION> … </CAPTOIN>), թեկուզ գլխակարգը պարտադիր չէ:
<CAPTION> նշանը կարող է միացնել ALIGN ատրիբուտը: Ընդլայնված նշանակությունը <CAPTION ALIGN=TOP> ( գլխակարգը տեղակայվում է աղյուսակի վերևում) և <CAPTION ALIGN= BOTTOM> (գլխակարգը տեղակայվում է աղյուսակի ներքևում):

Աղյուսակի յուրաքանչյուր տող սկսվում է <TR> նշանով և ավարտվում </TR> նշանով:
<TR> նշանը կարող է ներառել հետրյալ ատրիբուտը:
ALIGN

Որոշվում է տեքստի հավասարեցումը դաշտերի տողերով: Ընդունված նշանակությունը. ALIGN= LEFT
(Հավասարեցումը ձախ) ALIGN=CENTER (հավասարեցումը կենրոնում), ALIGN = RIGHT (Հավասարեցումը աջ):
VALIGN

Որոշում է ուղղահայաց հավասարեցում տեքստի դաշտերի տողին: Ընդունված նշանակությունը. ALIGN=TOP (հավասարեցում վերին եզրին) ALIGN=MIDDLE (հավասարեցում կենտրոնին), ALIGN=BOTTOM (հավասարեցում ներքևի եզրին):

Աղյուսակի յուրաքանչյուր դաշտ սկսվում է <TD> նշանով և ավարտվում </TD>:
<TD> նշանը կարող է նեարել հետրյալ ատրիբուտները
NOWRAP

Այդ ատրիբուտի ներկայությունը նշանակում է, որ դաշտերի պարունակությունը պետք է ցուցադրվի 1 կողմով:
COSLPAN
Դաշտերի հորազոնական “թափի” որոշումը: Օրինակ COSLPAN=3: Նշանակում է դաշտը տեղակայվում է 3 սյունակներով:
ROWSPAN

Որոշում է դաշտի ուղղահայաց “թափը”: Օրինակ ROWSPAN=2 նշանակում է, որ դաշտը զբաեցնում 2 տող:
ALIGN

Որոշում է տեքտի հավասարեցումը դաշտերում: Ընդունված նաշանակությունը.
ALIGN=LEFT ( հավասարեցում ձախ)
ALIGN =CENTER (հավասարեցում կենտրոնում)
ALIGN =RIGHT (հավասարեցում աջ)
VALIGN

Որոշում է ուղղահայաց հավասարեցում տեքստի դաշտում:
Ընդունված նշանակությունը
ALIGN= TOP (հավասարեցում վերին եզրին) ALIGN=MIDDLE (հավասարեցում կենտրոնին), ALIGN= BOTTOM (հավասարեցում ներքևի եզրին):
WIDHT

Որոշում է դաշտերի լայնությունը պիքսելներով (օրինակ, WIDHT=2)
HEGHT

Դաշտերի բարձրության որոշումը պիքսելներով (օրինակ HEGHT=40): Եթե աղյուսակի դաշտերը դատարկ են, նրա շուրջ շրջանակ չի գծվում: Եթե արկղը դատարկ է, բայց շրջանակը պետք է, կարելի է ներմուծել սիմվոլիկ օբյեկտ:   (non – breaking space չխզվող բացակ): Դաշտը նախկինի նման դատարկ է , իսկ նրա շուրջ շրջանակ:

Հետաքրքիր է նշել, որ աղյուսակի ցանկացած դաշտ կարող է պարունակել այլ աղյուսակ:

Ս Կ Ի Զ Բ

Ա Ր Խ Ի Վ

Խ Ո Ր Ա Գ Ի Ր