მუსიკა, დამატებითი განათლება

მუსიკას როგორც სიტყვის არ შეუძლია საგნების, მოვლენების შესახებ კონკრეტულად წარმოდგენა მოგვცეს. ის როგორც სხვა მელოვნბებს უფრო მგრძნობიარეა და გადადის ემოციების მეშვეობით. მოსწავლეს შესაძლებლობა აქვს ხელოვნების მგრძნობელობით გააძლიეროს შემეცნებითი ფუნქციონირების საკუთარი გამოცდილება, განავითაროს ლოგიკური ურთიერთობა, შემოქმედებითი, თვითგანათლების უნარ-ჩვევების დიაპაზონი.

მუსიკა, როგორც ზოგადი განათლების კომპონენტი, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია სასწავლო კომპლექსში. სასწავლო გეგმით განყოფილ საათების გარდა, სასწავლო კომპლექსის კალენდარით აღნიშნული ყველა დღესასწაული, დილის საერთო მეცადინეობა, მედია პარასკევი, "ანტივირუს კომიტასი", ივნისის მუსიკალური ფესტივალი, "კომიტასის დღეები", მუსიკალური კონცერტ-პროექტები როგორცვ მოსწავლეების ასევე მასწავლებლებისთვის აღმოაჩენს ფართო სპექტორულ ღირებულებებს და გვაძლევს თვითშეფასების, თვითგაცნობის შანსს.

მუსიკალური დამატებითი განათლება რამდენად ხელს უწყობს ამ ღირებულებების ფორმირების პროცესში? "მხითარ სებასტაცი" სასწავლო კომპლექსში მუსიკალური დამატებითი განათლება შეიძლება ითვას ერთი დიდი მუსიკალური სკოლაა. ჩვენ გვქონდა ერო გზა, პირველი უნდა წავსულ ვიყანით იმ ძველ, დამთავრებულ, მაგრამ ჩვენთვის კარგად ცნობილი გზით, და მეორე უნდა შეგვექმნა ახალი, საავტორო საგანმანათლებლო პროგრამ, უნდა შექმნილ იყო საავტორო პედაგოგიკა, რომელიც უნდა ეყრდნობოდა თავის პროფესიული სწავლების გამოცდილებას. შეიცვალა მიზნებიც, ამოცანებიც და პროგრამაც. პირველ პლანზეა მოსწავლე მისი პირადი არჩევნებით.

პირველი ნაბიჯი იყო, რომ შეიცვალოს კონცერტის ფორმა, თუ შინაარსით და თუ სტრუქტურული თვალსაზრისით. კონცერტი არ გახდა თვით გამოხატვის ღონისძიება, რომ ვიღაცას რაღაცა აჩვენო, არამედ წაარდგინო მისი დინამიკური განვითარება, კულიმინაციით, აკორდით. შესრულების დროს დავიწყეთ ელექტრონული მასალების ჩვენება, რომლებიც მოსწავლეების მიერ იყო დამზადებული. კონცერტის მიერ ახალი მოსწავლეები იქნა ჩართული, გაიხსნა ახალი მუსიკალური განყოფილებები გიტარა, ვიოლინო. თითოული კონცერტი გახდა პროექტი, რომელიც მიძღვნული იქნა რომილემე კომპოზიტორს , ჟანრს, ან თემას. უკრავენ კი მოსწავლეები, მასწავლებლები, მშობლები. ეს იყო სტერიოტიპის გადალახვა, ასეა მიღებული, რომ მუსიკოლურ სკოლაში კონცერტის დროს გამოდიან მოსწავლეები, ჩვენთან კი კონცერტზე უკრავს აგრეთვე მასწავლებელი, პირად მაგალითიდ აჩვენებს შესრულება.

თითეული სასწავლო წელი იწყება კომიტასის პროექტით პიანინო ("შვიდი ცეკვა", 12 საბავშვო პიესა) წარმოდგენა, რომელიც არ ასრულებენ თუნდაც კომიტასის სახელობის სახელმწიფო კონსერვატორიის სტუდენტებიც. თუ კომი ტასი ჩვენი ეროვნული მენტალიტეტი გარანტიაა, ი.ს. ბახს კი მუსიკალური საზღვრები არ აქვს, ის ყველასია, როგორც კომიტასი, ისეც ბახის მემკვიდრეობა მითვისება მუსიკის მეშვეობით, თვითგამოხატვის ჭეშმარიტი გზაა. ასრულებენ ბახის კონცერტებს, ვოკალური, ინსტრუმენტული სამუშაოები ჩვენი საკუთარი გადაცემით გიტარა, ვიოლინო და ფორტეპიანოსათვის.

ახლა უფრო ადვილ ჟანრებზე. რატომ არ ვისწავლოთ ჯაზი, ბლიუზი, ყველა ჟანრსაც აქვს თავისი ღრმა ეროვნული ფესვები. ჯაზის, კინოს, ანიმაციურ ფილმების მუსიკების შესრულების შემდეგ მიდის ჩვენება. მერე დისკუსია

ვატარებთ კლასში, შემდეგ სახლში, მთელ ოჯახით უყურებენ და მერე გადააფასებენ კლასიკური ფილმები, უნებლიეთ ეცნობიან ჩარლი ჩაპლინს, ფელინის, ნინო როტას, გერშვინის მარადიული საქმეებს. შემდეგ ოჯახი პასიურ მონაწილესგან ხდება აქტიური. საოჯახო ანსამბლი პროექტში მონაწილე მიუღიათ დედებს, ბებიებს, მამებს, მამიდებს. ეს ნიშნავს გრძელვადიანი ერთობლივი სამუშაო თუ სახლში, თუ კლასში, როდესაც მუსიკის სწავლება აერთიანებს ოჯეხის წევრებს. თუ ამ შემთხვევაში მოსწავლის წინ გაერთიანებულია ხელოვნების ყველა სფერო, მაშინ სხვა პროექტში გაფართოებულია გეოგრაფია, როდესაც ასრულებენ მსოფლიოს სხვადასხვა ეროვნების მუსიკას და ამ დროსაც კი ეცნობიან ამ ქვეყნის გეოგრაფიული მდებარეობას, ჩვევებს, რამდენიმე მარტივ ფრაზას, რომელიც წარადგენენ შესრულების წინ. თითოული მზგავსი პროექტი იმის გარრა რომ სასწავლოა და შემეცნებითია, თვითგამოხატვის დადებითი ემოცია გამოხატავს.

მინდა ავღნიშნო მუშაობა Sibelius მუსიკალური პროგრამით. ამ პროგრამით არა მარტო ნოტების დაწერა შეიძლება სხვადასხვა მუსიკალურ ინსტრუმენტაბისთვის, არამედ მუსიკის დაკვრაც შეიძლება. ასე მაგალითად ორკესტრის კონცერტის დროს მოისმინა ვ.ა. მოცარტის "ჯადოსნური ფლეიტა" ოპერიდან ნაწყვეტი, გადაყვანილი ფორტეპიანოსა და ორკესტრისათვის. ამ პროგრამით აგრეთვე ძალიან საინტერესოა სოლფეჯიოს სწავლება. ეს ახალი ხარისხია გაუთავებელი შემოქმედებითი შესაძლებლობებისთვის.

გვეგონა ახალი არაფერი არ იყო სათქმელი. მაგამ აღმოჩნდა მისი უდიდებულესობა ოპერა. ოპერა, როგორც ხელოვნების მრავალხელოვნების ჟანრი მუშაობაც მრავალფეროვანი და საინტერესოა. ეს რეჟისურაც არის და საშემსრულებლო ხელოვნებაც, დეკორაციაც, დიზაინიც, ცეკვაც, ვოკალიც და საგუნდო წარმოდგენც. შემთხვევითი არ იყო "ჩარი ვერჯ" ოპერა (მუსიკალური ავტორი აზატ მანუკიანი). თუმანიანურ დღეების დროს რა თქმა უნდა თუმანიან. არ იყო მუსიკალურ სკოლის ისეთი მოსწავლე, რომ არ მიეღო მონაწილეობა მონაწილეობა შაბათ კვირას რეპეტიციების დროს. ზოგი შორიდან მოდიოდა მშობლებთან ერთად. არ იყო ისეთი მოსწავლე რომ თავის როლის გარდა არ სცოდნოდა ყველა ვოკალური პარტიები. აქ უკვე ჩანს სხვადასხვა თაობის ჯგუფურ თანამშრომლობას.

შემდეგი კონცერტი სასწავლო კალენდარით როდარიული დღეებია კ.ხაჩატრიანის "ჩიპოლინო" ბალეტის საფორტეპიანო ანსამბლური შესრულება, ლილით გრიგორიანის ანიმაციურ ფილმის ჩვენებით.

დავწერე მხოლოდ მუსიკალურ ცენტრის კონცერტულ ცხოვრების შესახებ. მაგრამ არა ნაკლებად მთავარია მოსწავლეების და მასწავლებლების ერთობლივი ძალებით ცენტრის შიდა გარემოს გადაწყვეტილებები და ეზო ბაღის შექმნა. აქ სამუშაო მუდმივია, მცენარეებს როგორც ბავშვებს ზრუნვა ესაჭიროება. ეს ჩვენ ვაკეთებთ დიდ სიამოვნებით.

შეიძლება ლაპარაკი ხუთწლიანებთან მუშაობის თვისებების შესახებაც. მუსიკა როგორც დამატებითი განათლება, და როგორც საავტორო პროგრამა, არ გამორიცხავს, რომ ჩართული იქნას ინკლუზიური განათლების პროგრამით მოსწავლეებიც.

სვეტა ჭაღარიან