უმისამართო დღიური რომელია?

აშოტ ბლეიანი

ჩვენ უბნის შესახებ (ერევნის სევანის ქუჩა), სადაც დავიბადე და გავიზარდე, იქ ვცხოვრობდი 1978 წლამდე. გეტარის მდინარე, რომელიც ახლა ქალაქს მთელ ტერიტორიის ბეტონის ქვეშ არის დატოვებული, დახურულია ბეტონის საფარით, გადიოდა ჩვენ უბნით, ანაწილებდა ჩვენი უბანი, ისე რომ ყოველ დღე მანქანით ამ ფეხით სკოლისკენ რომ მივდიოდით, ამ მაღაზიაში უნდა ჩავსულვიყავით გეტარისკენ, გადასულვიყავით ხიდით…ღია იყო გეტარი, უფო მეტი, თოროს ბიღიას ბახჩები, სევანელების, “კტუცენც” არწყავდნენ გეტარის წყლით, გეტარში დღეში რამოდენიმე ჯერ ვარდებოდა ჩვენი ბურთი, როდესაც ვთამაშობდით ფეხბურც, და ვკეტავდით უბნის გზას. ჩვენი კარის მარჯვენა მხარე იყო სევანელების დაბალი სახლების კედელი, მარცხვნიდან თათოს ბიძის ბაღის თიხის კედელი, ზევიდან ეკლიანი მავთულით. პირველი “კარი” ავტოფარეხით იყო რომელიც ფარავდა გეტარი, მეორს ვაკეთაბდით ქვებისგან, რომელიც კეტავდა ის გზა რომელიც მიდიოდა უბნისკენ…მე აქ ვთამაშობდი ფეხბურც, აქ ვსწავლე თამაში, სხვათაშორის კარგად ვთამაშობდი.

ცუდ მოთამაშეს, იმას ვისაც არ ჰქონდა ტეხნიკა, ადგილი არ ჰქონად, ეგ იყო ბურთის დაკარგვა, ფეხბურთის კარგი ფურთი კი, ძირითადად დამზადებული რეზინისგან, ერთი ოქროს ფასი ჰქონდა. ცოტათი მარცხნივ და მაღლა თუ მიდიოდა ბურთი, თუ არ დარჩენილ იყო თათოს ბიძიას რკინის გვირგვინზე, ვარდებოდა ბაღჩაში . თუ მოვასწრებდით წაგვეღო ბურთი ბაღიდან…თუ არა და თათოს ბიძია, რომელმაც აყარაულებდა ბაღს გასწვრივ, თავის მებაღის ინსტრუმენტით ხევდა ბუც და ისვრიდა შუა ქუჩაში სადაც ჩვენ თვამაშობდით ფეხბურც, არასოდეს არ დამავიწყდება გახეული ბურთი, ჩვენი ხმა და ჩვები სახეები, როგორ ჰგავდნენ ერთმანეც მაგ დროს.

ცოტა მარჯვნივ და მაღლა ბურთი ვარდებოდა სვანელების ეზოში. ისინი არ აფუჭებდნენ ბურთს, მაგრამ მალავდნენ, და იწყებოდა მოლაპარაკებები…მოლაპარაკებებზე ხშირად მე მივდიოდი, კარგი მოსწავლის რეპუტაცია მქონდა, ვეხმარებოდი სევანელებს, მამაჩემს და უფროს ძმას დიდი პატივი ჰქონდათ უბანში…”ჩვენი შამხალის უმცროსი ბიჭია”,- ამბობდნენ ან საინფორმაციო ტექნიკურ კითხვებს მაძლებდბებ, თუ პასუხს ვაძლევდი კარგი, თუ არა და ბურც ისროვდნენ პირდაპირ გეტარში…წადით და ბაიჭირეთ…ჩქარია გეტარი, განიერი დიდხანს უნდა გვერბინა, სამან გეტარი დავიწროებოდა, რომ ერთერთ სანაპიროდან ამოგვეღო ბურთი…თუ არა და უნდა შვსულვიყავით კანალიზაცია გეტარში…ხო არ უნდა დაგვეკარგა ბურთი, ან ფეხბურთის შესვენება გაგრძეულ იყო, ან შეწყვეტილიყო…ეგ იყო შეუძლებელი…

გეტარში შედიოდა უბნის კანალიზაცია, ნაგავი, ეკონომიკური საქმიანობის შედეგები… ღია და გრძელი ნგეტარ..სხვათა შორის, ასევე ექცევიან ბჯნიის, ქაღისის (სოფელ-სოფელი უნდა ჩავიდეთ, დავპირდით)მოსახლეობა, სოფლები ანაწილებს ჰრაზდან-ზანგუსთან…მიუხედავად იმისა რომ იმათი არმაღან ბუნებაა და ზანგვის ხეობაა, გადის სევანის წყალია, და მათი მთების წყაროები, მინერალური წყლები…

ჩვენ ვბედავდით აგრეთვე რეზინის მილებით ნავიგაციას გეტარზე…წარმოიდგინეთ ჩვენი სახე და ის “მიღება” რომ მერე მივდიოდით სახლებში , თუ არ ვასწარებდით სახლამდე დაგვებანა…ვთქვათ დავიბანეთ, მაგრამ ბტანსაცმელი რა უნდა გვექნა…?მე ხშირად დედაჩემის ანგარიშსწორებიდან გადამერჩენდნენ უფროსი რძალი როზალიამ, ჩემი და ემა…როგორ დამავიწყდება…

ჩვენ ერთი პერიოდი ამ ყველაფრისგან გადაგვარჩინა, ჩვენ ცხოვრებაში ახალი გზა შეიტანა ჩემი ბიძაშვილი მარსელი ჟურნალისტი, სებასტელი არაქს თადევოსიანის მამა, საშუალო სკოლის რობარტას და მარკის პაპამ, ვისი არადროული წასვლა, მე როგორც ჩემი პირადი ცხოვრების ძვირფასი ადამიანის დაკარგვად ვიგრძენი… არასოდეს არ დამავიწყდება ჩემი ძმა მარსელი.. მარსელი უბნის თანატოლებთან ერთად ბანაკი ორგანიზირა თავის აქტიურ ცხოვრებით, განსაკუთრებით, ზანგვის ხეობაში საბანაო დღეებით და “ტყავის ბურთი” საქალაქო კონკურსი უბნის მონაწილეობით. ეს იყო უბნების შორის მხიარული მოვლენა, დიდი თუ პატარა შეუერთნენ ერთმანეც…სპორტული ტანსაცმელები.  ფეხბურთის თვითნაკეთი, მაგრამ გეტარიდან, თათოს ბიძიას დანიდან და სევანელების თვალისგან შორს ფეხბურთის მოედანი…ჩვენ ყველანი საფეხბურთო მოედნის მშენებლობის მონაწილე ვყოფილვართ ნულიდან, რამდენი დღე გვიმუშავია და გვიმუშავია..მერე ფეხბურთის კარი, ხაზები, სასტვენი, სპორტული ფეხსაცმელ…ეს ყველაფერი პირველად ვხედავდით, და გასაკვირვლად პირები დიდხანს ღია გვრჩებოდა…მერე მივდიოდით ვარჯიშობდით…მარსელ ჩემო ძმაო, შენ ჩემ ცხოვრებაში ყოფილხარ განსაკუთრებული პირევნობათ, ხარ და არსებობ ჩემთვის.

კარგია, რომ “ერევნის გორები. ერევანი გორებიდან” პროექტში ჩართულან სონა ფაფაზიანი და სკოლა-ბაღის ბავშვებიც.

მე დიდი ძალისხმევა მივიღე, სებასტელები ყველა ასაკის, რომ სასწავლო კომპლექსის ბრანდი, მისის ცენტრი, არ იყოს მარმარილოს დარბაზი (ამა მარტ) არამედ პირველ რიგში “სებასტია” სპორტული მოედანი…ახლა, სკოლის ეზოები გამონაკლისის გარეშე ..დირექტორი-ორგანიზატორი-მასწავლებელი, სებასტელები ყოველ ასაკის , სადაც არ უნდა იყვნერნ, ან უკვე შეუერთდით, ან შეუერთდებით ჩვენ  ამ ძალისხმევას, რომ ჩვენი ეზოები იყვნენ ყველაზე საინტერესო, ხელმისაწდომი, მიმზიდველი კუთხეებით არა მარტო სასწავლო კომპლექსის ჩვენი ბანგლადეშის, არამედ ჩვენი ქალაქის ჩვენი სცოვრების, როგორც სასწავლო გარემო და საეზო სკოლა…ჩვენ საერთო დღესასწაულისთვის აუცილებელია, არნოლდ ბლეიან, მოსვლა ასეთ საჩუქრით, და ამისთვის ქოჩიდან არ წახვიდე სახლში…ოქტომბერი, ნოემბერი კარგი პერიოდია ამ პროგრამის განხორციელებისთვის…დღეს კი “სებასტია” სპორტულ მოედანზე საერთო სპორტულ მეცადინეობაზე არიან სებასტაცი მასწავლებლები, ყველა…ამაზე რა თქმა უნად ვილაპარაკებთ.

დავით ბლეიანი, ჩვენი თხრობის გმირი, სახლში მხვდება ყვითელ ველოსიპედით..ბაღიდან მომატანინა სახლში, დამჯდარა ველოსიპეტზე და არ ჩამოსულა ეს დიდი “მფლობელი”…

-მამა ნახე, გამეხარდა (აჩვენებს თავისი ყვითელი ველოსიპედი), ეს ერთი, ეს ორი…

მე ვუყურებ საჩუქარ ველოსიპედის მხარს..

-მამა, არ გიხარია? გაბრაზებული ხარ…?

-მამა რაზე არ ამბობ არაფერს..დედა გაძახის…

კარგია, რომ ჩვენი ბიჭი შეასრულა თავისი დაპირება და 10 საათზე იბანავა. ვნახო როგორ შეასრულებს დღეს 4 საათზე ბანაობის თავისი დაპირება.

თეატრზე ჯერ არ ლაპარაკობს, მასზე ჩემი პირველი ორიენტაციის-ძალისხმევა უშედეგოა. დაველოდო მაც, მკითხველმაც, ილაპარაკებს მოვისმენთ…

აი ეს წერილი, რომელიც 1992 წ. 3 ნოემბერს თან ბაქოში წავიღე, როგორც ჩვენი სამშვიდობო ინიციატივა-გზავნილობა ჩვენ მეზობელ აზარბაიჯიანელებს. ეს წერილი მე დავწერე, ბევრჯერ წამიკითხავს-რედაქტირებია ჩემს მეგობარ კტრიჩ სარდარიანთან ერთად. სრ უმაღლეს საბჭოს რამდენ დეპუტატს ხელი მოუწერია ამ წერილზე 55, თითეულ დეპუტატთან ერთად მე ვკითხულობდი წერილს, დეპუტატების კითხვებზე ვპასუხავდი…

ეს წერილი ჩემი და სრ უმაღლეს საბჭოს დეპუტატს, საბჭოს წევრი აშოტ ბლეიანის ბაქოში 1992წ. 4-9 ნოემბრის კერძო ვიზიტის ყველაზემეტად დაბეჭდილი TV ნაჩვენები, ვიზიტის შემდეგ მთავარ რედაქტორის ჰამლეტ გასპარიანის შეკვეთით დაწერილი და 50 ათასი ექზემპლიარი “აზგ” გაზეჩი დაბეჭდილი “როდესაც ძნელია, დადე ქუდი და იფიქრე” სტატია ჩემი პოლიტიკური საქმიანობის, ასე ვთქვათ, დაპყრობაა..არც ერთ სტროქზე უარს არ ვამბობ, არც წერილის, არც სტატიის, ინიციატივა ჩემია, და მე ვგრძნობ ჩემ თავს სრულად, რომ არ შემშინებია წავსულვარ სწორი გზით ერევანი-მოსკოვი-ბაქო-ღაზაღეთი-ერევანი. მეზობელს 1992წ. შეტყობინების ჩატანის უფრო მოკლე გზა არ მქონდა. ვისაც ჩემი გაცნობა უნდა, გამიგოს როგორც პოლიტიკურ-სოციალურ მოღვაწეს, გთხოვთ წაიკითხოდ ეს სტატია და შეტყობინება, რომელიც ღირსეულად ვდევ ჩემ დღიურში…

წაიკითხეთ ჩემი დღიური, არც ერთი შეთავაზებებს და ფრჩხილებში, რომელიც ცნობილია ჩემთვის , ღია არ დავტოვებ.