Կրթական փոխանակում - ուսումնական նախագիծ

Արդեն տասնյակ տարիներ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրը ներկայանում է որպես բաց  կրթական համակարգ: Ինչպես և ինչ տարատեսակ դրսևորումներ ունի բաց կրթական համակարգը։ Այս տեքստում կառանձնացնենք կրթահամալիրն իբրև կրթական փոխանակման ծրագրերի բաց կենտրոն ու կխոսենք հենց պատանիների հետ իրականացվող նախագծերի մասին:

Կրթահամալիրի դռները միշտ բաց են, և այդ բացությունն ուսումնական է:

Հարյուրավոր կրթական խմբեր` դպրոցներից, ուսումնական կենտրոններից, կրթության գործընթացով հետաքրքրված անձանցից, կազմակերպություններից, ինչպես Հայաստանից, այնպես էլ այլերկրից, գալիս են կրթահամալիր՝ մասնակից դառնալու մեր կրթական գործընթացին, ներկայացնելու իրենցը, մշակել-փորձարկել-ներկայացնելու տարբեր կրթական ծրագրեր:

Այս բազմազանության ու արագ տեմպի մեջ կարևոր է, որ չկորչի կրթականը, ոչինչ ինքնանպատակ ու ձևական չարվի, որ ամեն անգամ առաջ գան կոնկրետ մարդիկ` ուսուցիչներ ու սովորողներ, ովքեր իրենց  կրթությունն ու կրթական ծրագիրը կկարողանան ներկայացնել հենց հյուրերին հետաքրքրող ձևաչափով ու որ ամենակարևորն է` ներկայացումը կդառնա ներառում ու մասնակցություն:

Կրթական ծրագրում ներառումն էլ հենց կրթական փոխանակում է. ցուցադրելը, ինչ-որ բան ներկայացնելը մի աշխատանք է, այլ՝ ավելի աշխատատար աշխատանք է իրական գործունեություն մասնակցին ցուցադրվածի` նախագծի մաս դարձնելը, գործունացնելը:

Այս դեպքում կարևոր է ինչպես ընդունելության բուն նախագիծն, այնպես էլ՝ նախապատրաստումը:

Փոխանակման ուսումնական նախագիծն ունի նախապատրաստական փուլ: Թվարկենք փուլի առանցքային գործողությունները.

  • Պատասխանատու դասավանդողների, սովորողների խմբի հստակեցում
  • Պատասխանատուների խմբի կողմից փոխանակման նախագծի ձևակերպում` քննարկելով հյուրընկելող-հյուրընկալվող կողմի հետ, հաշվի առնելով խմբի նախասիրությունները
  • Փոխանակման նախագծի աշխատանքային տարբերակի բաց քննարկում, լրամշակում
  • Լրամշակված նախագծի ուղարկում հյուրընկելող-հյուրընկալվող կողմին, քննարկում, վերջնական ճշգրտումներ
  • Նախագծի հրամանագրում
  • Ընդունելության դեպքում՝ կացարանի պատրաստում, մենյուների` նախաճաշ, ճաշ, ընթրիք կազմում
  • Ճամփորդության դեպքում՝ ճանապարհի, կանգառների հստակեցում, ճամփորդին անհրաժեշտ նյութերի, պիտույքների հստակեցում
  • Նախագծի ուսումնական նյութերի հրապարակում, նախապատրաստական աշխատանքի լուսաբանում
  • Այլ:

Մի օրինակով ներկայացնեմ ավելի կոնկրետ՝ «Իզմիր 2017. կրթական փոխանակման նախագիծ»

Նախագծի նախապատրաստական աշխատանքներն ընթացան երկու փուլով.

  1. Սովորողներին Իզմիրի միջազգային ճամբարի ներկայացում, նախորդ տարիների ճամբարականների հետ շահագրգիռ սովորողների հանդիպումներ։
    Մասնակից խմբի հավաքագրում, սովորողների փաստաթղթային տվյալների հավաքագրում։
    Նամակագրություն Իզմիր 2017 -ի պատասխանատուների հետ, մանրամասների ճշտում, փաստաթղթերի ներկայացում։
  2. Խմբի նախապատրաստում ճամբարին` ըստ նախապես հաստատված աշխատակարգի` անգլերենի, պարի, երգուսուցման, կավագործության, պատմության, դիզայնի պարապմունքներ։
    Դպրոցի կայքում Իզմիր 2017 նախագծի էջի բացում, տեղեկատվության տարածում համացանցում, կայքերում:

Նախագծային ընթացք

  1. Ուղևորության առաջին մեկ օրն էլ որոշեցինք դարձնել առանձին նախագծային- ճամփորդական։ Մշակեցինք բովանդակություն-աշխատակարգ, ըստ դրա էլ շարժվեցինք. ունեցանք կանգառներ Սևանում, Իջևանում, քաղաքային թափառումներ Թբիլիսիում։
    Ուղիղ եթեր Սևանից
    Իջևան. Քարերի պուրակ

Թռիչքը, ժամանումը, վերադարձը՝ ըստ չվացուցակի։

Ճամբարն ամփոփեցինք երկու փուլով.

  1. Առցանց փուլ. սովորողների նյութերի հրապարակումներ, հաշվետու պատումներ
  2. Արտագնա փուլ «Ժայռ» ռազմամարզական գոտում
  • Կլոր սեղան - քննարկում.
  • Լուսաբանում-պատումների, հաշվետու պատումների ներկայացում
  • Օդապարիկների պատրաստման հմտությունների փոխանցում. սովորող- սովորեցնող նախագիծ
  • Լող
  • Ընթերցումներ

Ինչու է կարևոր նախագծի նախապատրաստական փուլը

Նախապատրաստական փուլը հենց հաջողված նախագծի գրավականն է: Պետք է ճիշտ հասկանալ կոնկրետ խմբի նախասիրությունները, պահանջները, բերել կոնկրետ ձևակերպումների, տարածել նախագիծը, ներառել հետաքրքրվող անձանց՝ այդպիսով ապահովել նախագծի բացությունն ու հանրայնացումը:

Նախագծի մասնակից սովորողների համար աշխատանքը դառնում է ուսումնական ու կոնկրետ. նախագծային խմբի համար հենց այս նախապատրաստումը համագործակցային է, ներառող, տարատարիք ու ուսումնական։

Նախագծային խմբում կարող են լինել ինչպես տարբեր առարկաների մասնագետներ, այնպես էլ՝ տարատարիք սովորողներ. նախագիծը միավորում է տարբեր հետաքրքրություններ ունեցող անձանց:

Փոխանցվող հմտությունները կարող են տարբեր լինել՝ նախագծում առաջ քաշվող խնդիրներից ելնելով.

  • Հյուրընկալվող խմբի մասին տեղեկատվության հավաքում
  • Հյուրընկալող խմբի բնակավայրի մասին տեղեկատվության հավաքում, քարտեզի ստեղծում, տեղանքի հետ կապված հասարակական խնդիրների ուսումնասիրում և այլ
  • Ճամփորդության կամ ընդունելության նախագծի մշակում
  • Նախագծի տարածում. այս ձևով օտար լեզվի գործածում
  • Պաշտոնական նամակ գրելու հմտությունների ձեռքբերում
  • Նախագիծը պատշաճ ներկայացնելու հմտություններ
  • Այլ:

Իրականացման փուլ

Այս փուլն արդեն կոնկրետ որոշակիացված ծրագրով է՝ ամբողջությամբ ուսումնական: Այս փուլից է կախված նախագծի շարունակություն-զարգացումը, նոր նախագծերի ծնունդը, առանձին ենթանախագծերի առանձնացումն ու դրանց զարգացում-շարունակականությունը, նախագծային խմբերի հետ կապի հետագա պահպանումը, տարբեր նախագծերի արդյունքների միավորումը:

Կոնկրետ խոսենք։ «Իզմիր 2017. կրթական փոխանակման նախագծի» զարգացումը դարձավ բուլղարացիների հետ նոր կրթական փոխանակման նախագիծը։ Բուլղարական ազգագրական պարի խմբի հետ սկսած աշխատանքը վերածվեց բաց ազգագրական-հնագիտական ճամբարի՝ կրթահամալիրի ուսումնական աշնան երևելի-ներառող մեծ նախագծի, որին միացան Գյումրիի, Ջավախքի խմբերը։ Դա հնարավոր դարձավ նաև ամառային-աշնանային ջավախքյան նախագծերի, ստեղծված կապերի շնորհիվ, Թբիլիսիում-Մցխեթում հնագիտական ճամբարի մասնակցության նախագծով նոր գործընկերներ ձեռք բերելու: Իսկ հաջողությունը նոր զարգացում բերեց՝ հունիսյան ազգագրակական-դաշտային ճամբարի գաղափարը, ազգագրական ճամբարի ամենամյա լինելն ու սեբաստացիական օրացույցում ներառվելը։

Նախագծի իրականացման փուլում շեշտադրումը ներառականության ու ուսուցման վրա է. յուրաքանչյուր սովորող պետք է ունենա նախագծային իր ընկերների խումբը: Նախագիծն էլ պետք է իր մեջ միայն ինչ-որ բանի ցուցադրում չպարունակի, այլ ներառում ու ուսուցում՝ համատեղ ուսուցում: Հենց «Սովորող-սովորեցնող» նախագիծն այստեղ է նաև կոնկրետ աշխատում՝ դառնում մշակույթների, հմտությունների, նախագծային խնդիրների կոնկրետ ու համատեղ փոխանցում, յուրացում՝ արդյունքի ցուցադրում: Կարևորվում է նաև նախագծի կողմերի՝ գործընկերների (սեբաստացիների՝ ճամփորդության ժամանակ, կամ մեր հյուրերի) համատեղ մասնակցությունը միջավայրի բարելավման-պահպանության աշխատանքներին, համատեղ ակցիաները, նաև միասին քայլելը, սար բարձրանալը, ձորն իջնելը... 

2017 թ. ուսումնական առաջին շրջանի՝ սեպտեմբեր-դեկտեմբերի կրթական փոխանակումների հաջողված նախագծեր։

Ջավախքյան բազմափուլ նախագիծ

  • Դեպի Ջավախք կազմակերպված երկու ճամփորդություն. համակարգումը՝ Արման Երանոսյանի, Ալեքսանդր Սարգսյանի
  • Ջավախքյան կրթական փոխանակման երևանյան նախագծեր. համակարգումը՝ Անի Սարգսյանի, Ջուլի Սիմոնյանի
  • Ջավախքյան խմբերի ներառումը ազգագրական միջազգային ճամբարում. Համակարգումը՝ Արման Երանոսյանի, Ալինա Թումասյանի, Անուշ Ասատրյանի

Գետը քաղաքում շուրջտարյա, բազմատարր նախագիծ. համակարգումը՝ Քնարիկ Ներսիսյանի

Կոռնիձորյան, սյունիքյան ճամփորդական բազմաշերտ նախագծեր.

Կրթական փոխանակման այս տարատեսակ նախագծերի շարքը կարող ենք շարունակել, պիտի շարունակենք. այստեղ կարևոր է սկզբունքների պահպանումն ու դրանց անընդհատ զարգացումը, ներառականությունը, շարունակականությունը, բացությունն ու գործնական ուսուցումը, տարատարիք սովորողների ու տարբեր մասնագետների համագործակցությունը:

Համար: 
  • Deutsch
  • 日本語
  • Español
  • Հայերեն
  • English
  • Georgian
  • Русский