Այլընտրանքային կրթական ծրագրին օրենքով ձևակերպված աջակցություն

««Հանրակրթության մասին» օրենքի փոփոխությունները, դրանց առավելություններն ու մտահոգությունները» թեմայով խորհրդարանական լսումների նյութ։

«Հանրակրթության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի խմբագրված նախագծում արտահայտվում է դժվարությամբ ստեղծված, ինքնահաստատված այլընտրանքային (հեղինակային, փորձարարական, միջազգային)  կրթական ծրագրերի կարևորումը, լավ է, որ  օրենքով հետադարձ ուժ չի տրվում այլընտրանքային կրթական ծրագրերի փորձաքննությանը, առնվազն 3 տարի գործող այլընտրանքային ծրագրերը  «համարվում են երաշխավորված»։ Բայց սրանով միևնույն է, չեն լուծվում այդ ծրագրերի ինքնուրույնության, զարգացման, տարածման, նրանց գործունեության անընդհատության երաշխավորված լինելու  հարցերը։ Տարիների, այդ թվում՝ նաև վերջին երեք տարվա, մեր փորձը ցույց է տալիս, որ հեղինակային կրթական ծրագրի՝ մեր կողմից հետևողական բարձրացվող խնդիրները ի վերջո չեն հաղթահարվում, չեն կարող լուծվել առանց դրա համար անհրաժեշտ օրենսդրական հիմքերի։

Օրենքի նախագծի խմբագրված տարբերակում ևս հնարավոր չէ տեսնել, որ այլընտրանքային ծրագիրը, մեջբերում ենք. «հանրակրթական ծրագիր, որը մշակվել է սույն հոդվածի 1-ին մասի 6-րդ կետով սահմանված հայեցակարգից տարբերվող հայեցակարգի հիման վրա՝ ապահովելով հանրակրթության պետական չափորոշչով սահմանված պահանջները»՝ ինքնուրույն կարող է որոշել սովորողների ընդունելության, գնահատման, ավարտական քննությունների (ամփոփիչ ատեստավորման), ուսուցիչների ընտրության, ատեստավորման կազմակերպման, տարակարգի որոշման այլ՝ «սույն հոդվածի 1-ին մասի 6-րդ կետով սահմանված հայեցակարգից տարբերվող» հայեցակարգով որոշվող բովանդակություն, սկզբունքներ, պայմաններ, ձևեր. կարող է ունենալ ուսումնական այլ տիպի հաստատություն, իր կանոնադրությամբ սահմանվող՝ հաստատության կառավարման համակարգի առանձնահատկություններ։

Առանց օրենսդրական կարգավորման այլընտրանքային ծրագրերը, նրանց սովորողներն ու աշխատողները փաստացի հայտնվում են անհավասար պայմաններում։ Այնինչ հանրապետությունում հանրակրթության զարգացման համար պետությունը՝ ի դեմս ԿԳՄՍ նախարարության, պետք է շահագրգիռ լինի և օժանդակի այլընտրանքային կրթական ծրագրեր մշակելուն, փորձարկելուն, կիրառելուն՝ որպես հանրապետությունում հանրակրթության զարգացման ճանապարհ։ Աջակցությունն արտահայտի նաև օրենքով սահմանված ֆինանսական լուծումներով, քանի որ այլընտրանքային կրթական ծրագիրը, որպես անբաժանելի մաս՝ պետք է ներառի հանրակրթության մասին ՀՀ օրենքի 7-րդ հոդվածի 10․1, 10․2 կետերով որոշված ուսումնամեթոդական, փորձարարական, հետազոտական աշխատանքներ, մանկավարժական աշխատողների մասնագիտական կատարելագործման միջոցառումները։

Օգտվելով կրթահամալիրի փորձից՝ օրենքը կարող էր սահմանել նաև ուսումնական ընդունված հաստատություններից տարբերվող՝ այլընտրանքային հաստատություններ, ինչպես դպրոց-պարտեզը։ Հանրապետության մարզերում, համայնքներում այսօր ակնհայտ է մեկ ուսումնական հաստատությունում մի քանի՝ հանրակրթական հիմնական և լրացուցիչ,  նախադպրոցական,  ոչ ֆորմալ կրթության, նախնական (արհեստագործական), միջին մասնագիտական կրթական ծրագրերի կազմակերպման առավելությունը՝ որպես մի բնակավայրի մարդկանց սպասարկման հաստատություն, խնայելով ռեսուրսներ՝ նոր շենքերի կառուցման, հիմնանորոգումների, փոքրաքանակ սովորողներով մեծ շենքերի պահպանության ծախսերը։