სიმამაცის შესაძლებლობა

აშოტ ბლეიანი

ჯონი როდარი საბავშვო მწერალი ჩემი მეგობარია პედაგოგიურ სამუშაოს დასაწაყისიდან 1980-დან. მისი მა სტროფებით უნდა დავიწყო "ანდრი"-ს მიცემული ჩემი დაპირება. "მარქსი უტოპისტი არიყო, ძლიერი ფანტაზია ჰქონდა. დღესაც სკოლის ხვალინდელი დღის ხედვისთვის სრს ცოტა ფანტაზია გვჭირდება, წარმოდგენისთვის, თუ იმ "დროის გამოსასწორებელ სახლის" კედლები როგორ უნდა დაინგრეს". ეს როდარის "შემოქმედებითი წარმოდგენის გრამატიკა" წიგნშია, რომლის სომხური, მობრძანდით წაიკითხეთ ჩვენ ბიბლიოთეკაში. ყველა ყველა ძალისხმარება დღემდე მიმართულია აგერ ამ, რბილად ვთქვათ, მომხმარებელთა ან პარაზიტული სკოლის სარემონტოს, რეპროდუქციას: იტალიაში, საბჭოთა კავშირში თუ, სამწუხაროდ, დღეს სომხეთის რესპუბლიკაში. მნიშვნელოვანი კითხვა გავაკეთე და მხარს ვუჭერ: მომხმარებელთა სკოლა მკვდარია. ახალი, ცოცხალია ის სკოლა, სადაც მოსწავლე კულტურა და სხვა ღირებულებები "მომხმარებელი" არარის, მშემქნელია. დიახ, ფანტაზია, შემოქმედება და რა თქმა უნდა მამაცი ყოფნის უნარი. აი და ჩვენი საავტორო სკოლის "აიბფენი". დაინტერესებულებს და "ანდინ" ს მკითხველების პატივისცემით მაგალითებით ვილაპარაკებ, რადგან ერთი მაგალითი კარგია, ვიდრე ტრაქტატი. როდესაც უკვე მამაცობა შეგვეძლო და "დასასვენებლად" გავგზავნეთ სასწავლო კომპლექსის დაწყებითი სწავლების ყველა 220 საწოლები, და ჩვენი ხელოვნების სკოლის მიერ დამზადებული საბნები მათ ნაცვლად, პედაგოგი და ძიძა გამოჩნდნენ სწორი ადგილიას, მეორე პლანიდან კონტროლიორის, რომ არც ერთმა ხელყოფა არ მიაყენოს ბავშვის ინდივიძე, ეს თავისუფლების ხარისხია. როდესაც ამ იგივე ტერიტორიაზე გამოჩნდა ინტერნეტი და პროექტორი, აი კონტროლის განხორციელებლებს ეყოლად შემოქმედებითი სამუშაოს პანელი, რომ ბავშვის ძირითადი საქმიანობა იქნას შემოქმედებითი ცხოვრება. პირველ ადგილას "შემოქმედება". გაიგეთ, მუდმივ უნდა მამაცობდეთ, თვით განვითარდეთ, სრ უნდა იყოთ მოსაწყენი, რომ საინტერესო იყოთ მოსწავლისთვის, ორ წლიდან დაწყებული... მაგალითი მოვიტანო, ჩვენ დავარწმუნეთ "საჰაკიანმშენ" ორგანიზაციას, რომ სასწავლო კომპლექსის სკოლების ეზოებიდან წაეღოთ, შენობების ირგვლივ საბჭოთა კავშირის დროიდან დარჩენილი ათი ათასობით კვადრატული მეტრი ასფალტი.და როდესაც ასფალიტის დანგრევის - განმათავისუფლებელი ტექნიკით შევიდნენ სკოლის ტერიტორიაზე, გავმამაცდით. ახლა ჩვენ გამოვხატავთ ( უნდა შეგვეძლოს გამოხატვა) ბაღის შექმნის ჩვენი უნარი, რომელიც აუცილებლად შემოქმედებითი, მეგობრული და საგანმანათლებლო მუშაობაა. შიში კი ყველგანაა, მშობლების, მასწავლებლების და სხვადასხვა სრულწლოვანეების შორის, რომლებმაც საზოგადოება არიან, და "სკოლა"ს სახით საბავშვო შიშის სახით დამტკიცდება მოსწავლეში. არ იმამაცო, არ შეგიძლია... ადამიანი ვერ გავაკეთებ ამას ვისაც ჩემოდანი იქვს აკრეფილი, ესეეგი ვერ იმამაცა, რომ აუკრეფია ჩემოდანი. ჩემოდანი აკრეფილი ადამიანის სკოლა და მისი პედაგოგიკა ჩანს, ან უნდა ბრმა-ყრუ იყვე რომ ვერ ნახო ეს, ან იყო მშიშარა. მამაცობაც ჩანს, ყველაფერის შემსზლე მედია მეშვეობით,აი მაგალითი " დაჯავშნამ ერთ როგ უფლებებს, თარგმნის მოთხოვნილებების გარეშე, შევრებ ყველა იმ ენებს რომლებიც ვიცი, აბსოლუტურად ვერ ვლაპარაკობ გერმანულად, დარწმუნებული ვარ რომ ამით უკვდავ გეოთეს არაფერი მოუვა, ვთარგმნე მისი "მთის მწვერვალები..." წერს 10-ე კლასის მოსწავლე თამარა სტეფანიანი... სხვა მაგალითები ნახეთ ჩვენი მოსწავლეების და მასწავლეებლების ბლოგებში, ძიძის, კლასის ხელმძღვანელის, მასწავლებელის, 6-ე კლასელის, 8-ე კლასელის, 10-ე კლასელის...სიმამაცე უნდა გახდეს სასწავლო საკითხი, წინააღმდეგ შემთხვევაში ეს სიტუაცია, რომლისგან მე მგონი ყველა კმაყოფილი არარის, დიდხანს გაგრძელებდა. არზაკან სოფლის სკოლა ფავის ოლქით უნდა იყოს მამაცი და 10-12-ე საუკუნეების ნეღუცის მონასტერი, რომ მოხრილია (თქვენ, ღვთისმშობლის, შვიდჯერ ეკლესია) მოიყვანოს სასწავლო პროგრამაში...სპიტაკის ჰართაგიუხის სკოლა თავის ოლქით უნდა დაიწყოს როგორც მთავარი სასწავლო პროექტი: აკრიფოს 15-წლის მიწისძვრის ნანგრევები, რომ ნება არ მისცეს თავის ძეგლები...საფლავი გაახდინონ. ამიტომ საწიროა საზოგადოებრივი გონება, რომ განათლება, როგორც მოსწავლის დროის ( ცხოვრების), ძალისხმევის, საჯარო და კერძო საინვესტიციო ფონდები, აღიარდება ან აზრს ღებულობს, როდესაც ადამიანი ხდება შენძნელი, ცვლის თავის ცხოვრება. სასწავლო პროგრამა არ შეიძლება არ იყოს აშკარა, კმაყოფილი ხარდ თქვენი დღევანდელი დღით, კმაყოფილი იყვით სკოლით. უნდა სკოლა-გამასწორებელ სახლის კედლები შიგნიდან და გარედან დაინგრეს, რომ მოსწავლის რეალური ცხოვრება სოფელში ან ქალაქში როგორც საგანი შეისწავლოს,ყველა თავისი მრავალფეროვნებით, ყველა ასპექტში. როგორ ვიცხოვროდ და ვიმუშაოდ ერთად მოსწავლეებით და მასწავლებლებით, მშობებით და სხვა თანატოლებით, ერთად რეალურ ცხოვრების პრობლემები ვისწავლოთ...ეს ჩვენთვის ცარიელი სიტყვები არარის, როგორც სიმღერაშია "ასე ვცხოვრობთ" "მხითარ სებასტაცი" სასწავლო ქვეყანაში...