Զաբելա Աբելյան
Մատեմատիկայի ուսուցչուհի

Խնդիրներ ժամանցի համար

Նվիրում եմ Անուշ մայրիկիս Անուշ թոռնիկին` անուշ ծոռնիկին

1. Գտնել անուշ թիվը, եթե աշXուն = անուշ:
 
2. n3 = xy2, x + y = n , n-ը բնական թիվ է: Գտնել n և xy թվերը:
 
3. Տրված xy2 + 792 = yx2 և xy2 + 297 = yx2 հավասարություններից գտնել xy և yx երկնիշ թվերը:

 Լուծումները

1. Գտնել անուշ թիվը:
Հավասարությունը գրենք հետևյալ տեսքով.

 (10ա + շ) x ( 10 ու + ն) = 1000 ա + 10 0ն + 10ու + շ, որից հետևում է՝
100աու + 10(ա Xն + շXու) + շXն = 1000ա + 100ն + 10 ու + շ (1):
(1) հավասարությունից բխում է, որ շXն = շ (2) աXն + շXու = ու (3) և ա Xու = ն (4):
(2)-ից հետևում է, որ ն = 1, իսկ շ-ն ցանկացած թիվ է: (4) հավասարությունից բխում է, որ ա-ն և ու-ն բավարարում է 3 և 7 արժեքներին, այս դեպքում (3) հավասարությունից կունենանք 3x1 + շx7 = 7, որից հետևում է՝ շ = 2, 32X71 = 3172, որը ճիշտ չէ:
ա-ն 7 և ու-ն 3 արժեքների դեպքում նորից ճիշտ չէ:

Քննարկենք, որ ն = 3,7,9, և շ = 5:
Ենթադրենք՝ ն = 3, շ = 5. (3)-ից կարող գրել՝ աX3 + 5xու + 1 = ու, այստեղից էլ հետևում է՝
ա = 1, ու = 9, որը և բավարարում է (4) պայմանին,
 աXու + 4 = ն , այսպիսով ա = 1, շ = 5, ու = 9, ն = 3:

Պատասխան` 15X63 = 1395:
Այս խնդրի լուծումից կարող ենք կազմել նոր խնդիր:

2. Գտնել n և xy թվերը:
Հավասարումը գրենք հետևյալ տեսքով՝ n3 = (10X + Y) 2 (2):
X + Y = n-ից հետևում է՝ Y = n-X (2) հավասարումը կունենա հետևյալ տեսքը՝
 n3 = (9X + n) 2 (3): Ձևափոխենք այն, կստանանք՝ n3 = 81X2 + 18Xn + n2 (4):
Քանի որ X<5 Y<5: Քննարկենք, երբ X = 1,2,3,4, ա) X = 1, այդ դեպքում (4) հավասարությունը կունենա հետևյալ տեսքը՝
 n3 = 81 + 18n + n2, որը կարող ենք գրել n3-n2-18n-81 = 0, այս բազմանդամը n-ի և ոչ մի արժեքի դեպքում լուծում չունի:
x = 2 (4) դեպքում հավասարությունը կլինի n3 = 324 + 36n + n2 տեսքի:

Հավասարությունը տեղի ունի, երբ n = 9, այսպիսով n = 9, x = 2, y = 7, ուրեմն 93 = 272 = 729:

3.Գ տնել xy և yx երկնիշ թվերը:
xy2 + 792 = yx2 (1) հավասարումը գրենք հետևյալ տեսքով՝ yx 2-xy2 = 792 (2):
Ձևափոխենք (2) հավասարումը, կստանանք, ( yx-xy)x(yx + xy) = 792:
 99 (y-x)(y + x) = 792
 (y-x)(y + x) = 8, որից հետևում է՝ y-x = 2 և y + x = 4:
Այս երկու հավասարություններից բխում է, որ y = 3, x = 1, այսպիսով 132 + 792 = 312:
Նույն դատողություններով կստանանք՝ 99(y-x)(y + x) = 297,
 (y-x)(y + x) = 3, որից էլ բխում է՝ y = 2,x = 1, այսինքն`
 122 + 297 = 212:

Պատասխան՝ 132 + 792 = 312,
 122 + 297 = 212: