Ոչ ասենք սուիցիդին (ունայնության զգացմանը)

Ի հեճուկս ինքնապահպանության բնազդի ինքնասպանությունն ուղեկցում է մարդկությանն իր պատմության ողջ ընթացքում: 21-րդ դարում այս հիմնախնդիրն այնքան սրվեց, որ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը սեպտեմբերի 10-ը հայտարարեց ինքնասպանությունների կանխման համաշխարհային օր:

Վիճակագրական տվյալները վկայում են, որ բռնի մահերի կեսը (մոտ 1մլն. մարդ), ինքնասպանություն է: Գիտնականների կանխատեսումների համաձայն այդ թիվը 2020 թվականին կաճի 1,5 անգամ: Առաջին տեղն այս տխուր ցուցակում զբաղեցնում են Արևելյան Եվրոպայի երկրները, իսկ վերջինը`Լատինական Ամերիկան:
   
Սակայն, դժբախտաբար, սուիցիդի հիմնախնդիրն այս կամ այն չափով վերաբերում է յուրաքանչյուրիս, որովհետև հասարակության առողջության կարևոր ցուցանիշներից մեկն է:
   
Ինքնասպանի անձը հոգեբանները բնութագրում են որպես ինքնավերահսկման ցածր մակարդակ և հուզական անկայունություն ունեցող, լիցքաթափվելու անընդունակ, բռնկվող, չվերլուծված կենսափորձով, գերներշնչվող անհատի:
   
Ինքնասպանության հիմնախնդիրը երիտասարդանալու միտում ունի: Իսկ վիճակագրության համաձայն դեպքերի 92%-ը հրահրում են ընտանիքը և դպրոցը: Հաճախ ծնողները և ուսուցիչները չեն գիտակցում, որ երեխային ծրագրավորելով ամեն գնով հասնելու հաջողության, մոռանում են նրան զինել «ես»-ը պահպանելու միջոցներով, մոռանում են արժեքային համակարգի ձևավորման անհրաժեշտության մասին: Հավելենք նաև, որ ծնողների և դեռահասների միջև նրբազգացության և վստահության բացակայությունը կարող է խիստ թելադրանքը վերածել ծանր վիրավորանքի և բարդութավորող ամոթի: Դեռահասի համար իր տունն աշխարհի մանրակերտն է, և եթե նրան տանը չեն հասկանում, նա դառնում է առնվազն հոռետես:
  
Կենսական դժվարություններին հակադրվող ուժեղ անհատի ձևավորմանը նպաստում են ուշադրությունը և ըմբռնումը: Ծնողները չպետք է թողնեն դեռահասին միայնակ խորասուզվել ապրումների աշխարհն առանց հասկացված լինելու հույսի: Մեծ պատասխանատվություն են կրում նաև ուսուցիչները, որոնց հաճախ չունեն անհրաժեշտ հատուկ գիտելիքներ, իսկ ավելի հաճախ՝ դեռահասի բարդ և խճճված աշխսրհը հասկանալու ցանկություն:
  
Ոչ քիչ դեպքերում նախապատրաստվող ինքնասպանության նախանշանները լուրջ չեն ընդունվում: Մինչդեռ խոսակցությունները ինքնասպանությունների և մահվան թեմաներով, մարդկանց զոհվելու և աղետների մասին երազները, կյանքի իմաստը կորցնելու մասին դատողություններն այն ազդանշաններն են, որոնք պետք է ստիպեն ծնողներին և ուսուցիչներին վերանայել իրենց դաստիարակչական գործունեությունը: Դեռահասները մեռնել չեն ցանկանում. այդ խոսակցությունները օգնության ճիչ են, որը չլսելու դեպքում կարող է դժբախտություն պատահել: Մանավանդ որ նրանք ձևավորված պատկերացում չունեն իրենց գործողությունների անշրջելիության մասին:
   
Ուսուցիչնե՛ր, ձեր վերաբերմունքն այս հիմնահարցին կարող է լինել վճռորոշ:

       Նյութը պատրաստեց Աշոտ Տիգրանյանը՝
օգտագործելով  «Тайны XX века» շաբաթաթերթի տեղեկատվությունը