Երեխաների նկատմամբ սերը դաստիարակվում է միայն սիրով, ինչպես կրակն է միայն կրակից բռնկվում....

Սեպտեմբերի 28-ին Վասիլի Սուխոմլինսկու 90-ամյակն է

Ո՞րն է մեր մասնագիտության ամենանվիրական գաղտնիքը: Իր հավանություն չտալը կամ դատապարտումը աշակերտին ճիշտ արտահայտելը: Բարության և խստության իմաստուն համադրություն գտնելը... Դաստիարակի կամային ազդեցության վարպետությունն այն է, որ դեռահասն ինքը սիրով իրեն հրամաններ տա:

Իսկական մանկավարժը զգայական լայն ընդգրկման մարդ է, նա խորն է ապրում ուրախությունն ու զայրույթը: Եթե նրա մարդկային կրքերի մեջ երեխաներն արդարացիություն են զգում, հենց դա է իսկական բարությունը:
Տրաֆարետը, շաբլոնը, բոլորին նույն արշինով չափելը անարդարության վատթարագույն դրսևորում է:

Մանկավարժական գործի իսկական վարպետը և´ առաջ է մղում, և´ ստիպում է, և´ հարկադրում է, բայց այդ ամենն անում է այնպես, որ մանկան սրտում երբեք չի հանգչում թանկարժեք կրակը՝ լավը լինելու սեփական ցանկությունը:

Մանկավարժի դիտավորությունը երեխան ինչքան քիչ զգա, այնքան մանկավարժական ազդեցությունն ավելի մեծ կլինի: Սա է մանկավարժական վարպետության առանցքը:

Ամեն մի ցուցադրական բան մարդու մեջ կեղծավորություն է դաստիարակում: Սակայն չարիքի ավելի նուրբ, քողարկված  մի դրսևորում կա՝ միտումնավոր կեղծությունը, երբ մանկավարժը հարաբերվում է երեխաների հետ ոչ թե այն պատճառով, որ իրեն հետաքրքիր է, այլ իր ներկան ստանալու համար:

Ինքնադաստիարակությունը ոչ թե դաստիարակությանն օժանդակող մի բան է, այլ նրա հիմքը: Ոչ ոք մարդուն դաստիարակել չի կարող, եթե նա ինքն իրեն չի դաստիարակում:

Ստեղծագործությունը գործունեություն է, որում անձի հոգևոր աշխարհը բացվում է, դա յուրօրինակ մագնիս է, որը մարդուն մարդու մոտ է ձգում:

Սպորտը դաստիարակության միջոց է դառնում այն դեպքում, երբ յուրաքանչյուրի սիրելի զբաղմունքն է:

Եթե մանկությունից չես սովորել նայել մորդ աչքերին և նրանց տագնապը կամ հանգստությունը, խաղաղությունը կամ խուճապը տեսնել, ամբողջ կյանքում բարոյապես անկիրթ կմնաս: 

Հարգեք լավը լինելու երեխայի ցանկությունը, որպես մարդկային հոգու ամենանուրբ շարժում՝ պահպանեք այն, ձեր իշխանությունն ի չարը մի գործադրեք:

Հայրենիքի ուրախությունն ու տխրությունը սրտին մոտ կարող է ընդունել միայն այն մարդը, որն առանձին մարդու ուրախությունների և վշտերի կողքով անտարբեր չի կարողանում անցնել:

Մարդը միայն այն ժամանակ է իսկապես գնահատում կյանքը, երբ սեփական կյանքից անչափ թանկ մի բան է ունենում:

Սերը նախ և առաջ պատասխանատվություն է, իսկ հետո արդեն վայելք, ուրախություն: Սիրո երջանկությունը մարդու համար մեծ պատասխանատվությունն է:

Մարդն այնպիսին է, ինչպիսին երջանկության նրա պատկերացումն է:

Փափկամոլ և շփացած անհատներ են ձևավորվում, երբ նրանց կյանքում գերակայող միակ ուրախությունը սպառման ուրախությունն է:

Ուսուցչին պետք է ամեն կերպ ազատել ամեն տեսակ գրոտումներից ու «միջոցառումներից»:

Դրանք նրա կյանքը դատարկում են, և նա երեխաներին այլևս ոչինչ չի կարող տալ: Չի կարելի թույլ տալ, որ դպրոցում 25-30 տարի հետո, երբ մարդ իր մանկավարժական իմաստնության  գագաթնակետին է հասնում, ունայնության զգացում ունենա:

Մեթոդիկաների հնարավորություններն ուղղվում են նրան, որ նյութը բացարձակապես հասկանալի դառնա, իսկ դա աշակերտներին մտածելու անհրաժեշտությունից է ազատում:

Գիտելիքի գնահատումը աշակերտի ավելի լավը դառնալու, մանկավարժներիս նկատմամբ վստահության վրա է հիմնվում:

Գիտելիքը բուհի ուղեգիր չէ, այլ մարդուն որպես մարդ անհրաժեշտ հարստություն....