|
 |
ԴՊԻՐ 7 ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄ Ուսումնական նյութեր ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԴՊՐՈՑՆԵՐԸ ՓՈՔՐԵՐՆ ՈՒ ՄԵԾԵՐԸ (մանկավարժական ակումբ) ԱՐՁԱԳԱՆՔ |
Քո սառնարա՛նն ունեցիր Եթե ցանկանում ես ինչ-որ բան սառը տեղում պահել, ապա կատարի՛ր հետևյալ փորձը: Ներկում ենք ծաղիկները Փորձի համար վերցնենք ծաղիկ, օրինակ՝ մեխակ կամ նարգիզ: Ջրով լի ծաղկամանում կաթեցնենք մի քանի կաթիլ թանաք կամ սննդային ներկանյութ: Ծաղիկը կարճացնենք՝ ցողունը թողնելով հինգ սմ: Հետո ծաղիկը մի քանի ժամով դնենք ծաղկամանի մեջ: Շարունակությունը պատմի՛ր փորձը ինքնուրույն անելուց հետո։ Փաթիլներ, փաթիլներ Ձյան փաթիլներն առաջանում են այն ժամանակ, երբ օդում ջրային գոլորշին սառչում է: Իսկ ինչպիսի՞ն են փաթիլները: Սառույցը բարձրացնենք լուցկու օգնությամբ Ինչպե՞ս անենք: Ծիածանի փորձ Փորձը կատարելու համար թաս և հայելի ենք վերցնում: Թասի մեջ ջուր ենք լցնում: Այն տեղադրում ենք պատուհանի արևոտ մասում: Ջրի մեջ 25° անկյան տակ հայելին ենք դնում (լավ կլինի՝ տակդիրի վրա): Հայելիով փորձում ենք «բռնել» արևի շողքը։ Հետո ի՞նչ է լինում։ Ծիածանի երկրորդ փորձը Վերցնում ենք սպիտակ թուղթ և բյուրեղապակյա բաժակ: Բաժակը դնում ենք սպիտակ թղթի վրա: Հետո բաժակով փորձում ենք արևի շողք «բռնել»: Փորձելուց հետո շարունակությունը պատմի՛ր: Ծիածանի երրորդ փորձը Ջրով լի խորը ափսե և եղունգի լաք (մանիկյուր) վերցնենք ու սկսենք փորձը: Ջրի մեջ մի կաթիլ լաք կաթեցնենք: Ծիածանի չորրորդ փորձը Այս փորձի համար հարկավոր են եռանիստ թափանցիկ պրիզմա և սպիտակ առարկաներ: Բոլոր այդ առարկաներին պրիզմայի միջով նայենք։ Ի՞նչ կտեսնենք։ Պրիզմայի միջոցով ինչպե՞ս կարելի է պատի վրա ծիածան ստանալ։ Ջրին հրամայենք հայտնվել Այս փորձի համար վերցնենք ջրով լի բաժակ և մեկ ժամով դնենք սառնարանի մեջ, որ լավ սառչի: Իսկ երբ բաժակը հանենք, ի՞նչ կլինի։ Սառույցին տարածություն տանք
Փորձ 1 Փորձ 2 Ինչպես օճառ պատրաստենք Սրվակի մեջ (երկշիշ տարողությամբ աման) լվացքի սոդայի թունդ ու տաք լուծույթ լցնենք: Ավելացնենք մի քանի կաթիլ ձեթ և սպասենք, մինչև ձեթը լուծվի: Ստացված լուծույթի մեջ մի քիչ կերակրի աղ ավելացնենք: Օսլա կա՞, թե՞ ոչ 1. Որպեսզի համոզվենք, որ օսլա կա կարտոֆիլում, մի կտոր կարտոֆիլի վրա կաթեցնենք մի քանի կաթիլ յոդ: Ի՞նչ կլինի։ Փորձի՛ր բացատրել՝ ինչու։ 2. Յոդի օգնությամբ կարող ենք օսլա գտնել կանաչ բույսերի տերևներում: Փորձենք: Վերցնենք յասամանի մի տերև (հենց թփի վրա): Տերևի մի մասը երկու կողմից ծածկենք փայլաթիթեղով: Հաջորդ օրը թփից կտրենք այն տերևը, որը ծածկված մի քանի ժամ մնացել էր արևի տակ, և մի քանի ժամով ընկղմենք տաք բնափոխված սպիրտի մեջ (դենատուրատ): Այնուհետև նույն տերևը դնենք յոդի լուծույթի մեջ: Հետաքրքիր մի փորձ Ապակե բանկայում կամ բաժակում ջուր լցնենք և լուծենք կարբոլաթթու (ֆենոլ): Այնուհետև լուծույթին ավելացնենք նախ՝ կերակրի սոդա, հետո՝ քացախ կամ լիմոնի աղ: Մեկ այլ հետաքրքիր փորձ 3 կամ 5 լիտրանոց ապակե տարայում ջուր լցնենք և դա մեկ օր թողնենք մութ տեղում: Վերցնենք թանաք կամ ջրում լուծվող սևաներկ (տուշ), դեղատնային կաթուցիչ (պիպետկա): Տարան դնենք սեղանի վրա և 1-2 սմ բարձրությունից կաթեցնենք 1 կաթիլ թանաք: Մի քիչ հետո նորից կաթեցնենք։ Այդպես շարունակենք։ Փորձ, որը հիացմունք և ուրախություն է առաջացնում Նախ մի խոր աման և երկու ճաշի գդալ կերակրի սոդա վերցնենք: Սոդայի վրա հենց շշից քացախ ավելացնենք: Ի՞նչ է տեղի ունենում: Ինչպես սպիտակուցը գտնենք Պարզելու համար, թե որքան սպիտակուց կա ինչ-որ հեղուկի, օրինակ` կաթի կամ արգանակի (մսաջուր) մեջ, նրան ավելացնենք մի փոքր լվացքի սոդայի լուծույթ, հետո` պղնձարջասպ: Վերցնենք մի քանի տարբեր հեղուկներ (օրինակ՝ ջուր, հյութ, կաթ, արգանակ, խաշած հատիկ լոբուց քամած հեղուկը և այլն, և տեսնենք, թե որը ինչպես կփոխվի)։ Գաղտնի նամակ գրենք Առաջին եղանակ Լուսատտիկը Ապակե տարայի մեջ լցնենք մի քիչ հող, դնենք մի քանի տերև, կաթեցնենք մի քանի կաթիլ ջուր: Փորձենք լուսատտիկ բռնել և թողնել այդտեղ: Տարան փակենք փոքր անցքեր ունեցող մի կափարիչով: Երեկոյան կտեսնենք, թե մթության մեջ լուսատտիկն ինչպես է լուսավորում: Թիթեռը Եթե ուզում ես թիթեռ դիտարկել, նախ փորձի՛ր բռնել նրան և բաց թողնել 3 կամ 5 լ ապակե տարայի մեջ: Նախապես այնտեղ մեջ տերևներ դիր, իսկ կափարիչի վրա մի քանի անցք բացի՛ր: Թիթեռին կարելի է դիտարկել խոշորացույցով։ Որդը 1. Ապակե տարայի մեջ խոնավ հող լցնենք (որդերը չոր հողի մեջ չեն ապրում) և որդ: Տարան փաթաթենք թղթով: Ժամանակ առ ժամանակ թուղթը բացենք և տեսնենք, թե ինչ է տեղի ունեցել: Մրջյունները 1. Ապակե տարայի մեջ հող լցնենք, փայտիկներ, տերևներ, եղևնու փշեր դնենք, և կաթեցնենք մի կաթիլ մեղր: Մոտակա մրջնանոցից մրջյուններ «հրավիրենք» (հետո, իհարկե, նրանց բաց ենք թողնելու): Տարան ծածկենք թղթով կամ մոմլաթով (անպայման ասեղով փոքր անցքեր անենք), փաթաթենք սև թղթով և թողնենք մի քանի ժամ: Հետո թուղթը հանենք և տեսնենք, թե ինչ են անում մրջյունները։ Մորեխը Փորձենք բռնել մի մորեխ: Վերցնենք սենյակային բույսով մեծ աման: Ամանում դնենք հացի փշրանքներ, կաթեցնենք մի քանի կաթիլ ջուր: Բույսը ծածկենք թափանցիկ մեծ մոմլաթե տոպրակով։ Մոմլաթի տակ բաց թողնենք բռնած մորեխին և արագ ձիգ կապենք թելով: Խխունջը Խխունջը սողում է, իսկ ինչպե՞ս: Նրան հետևելու համար վերցնենք մեծ ապակե տարա, դնենք խոտ, տերևներ, խխունջին և փակենք ստվարաթղթե կափարիչով: Կափարիչի վրա ծանր առարկա դնենք, որպեսզի խխունջն այն չշարժի: Սերմեր, սերմեր Բոլոր փորձերի համար լույսը, ջուրը և ջերմությունն անհրաժեշտ են: Չորացրած բույսերից բացիկներ Ընտրենք խոշոր տերևների և ծաղիկների տեսակներ, չորացնենք: Հետո չորացրած տերևը կամ ծաղիկը դնենք մի կտոր ստվարաթղթի վրա, ձևավորենք և ամրացնենք մոմլաթով կամ կպչուկ ժապավենով: Կարելի է պատրաստած բացիկները կտրելով բաժանել ասիմետրիկ մասերի, հետո հանձնարարել հավաքել կտորները և նախկին ամբողջական պատկերը ստանալ: Հետաքրքիր է... Ժամանակը կարելի է որոշել ոչ միայն ժամացույցով, այլ նաև ծաղիկների օգնությամբ: Բանը այն է, որ տարբեր ծաղիկներ օրվա ընթացքում բացվում և փակվում են որոշակի ժամերի, ըստ որի մենք կարող ենք մոտավորապես որոշել, թե ժամը քանիսն է: Սարդը Բոլորը գիտեն, որ սարդը միջատ է: Բայց դա այդպես չէ: Սարդերը պատկանում են սարդակերպի դասին: Կա սարդերի 35 հազար տեսակ: Դրանք բոլորը գիշատիչ են։ Սարդն 8 ոտք ունի: Նրա կարևոր հատկությունը սարդոստայն (նուրբ ցանց) պատրաստելն է: Բոլոր սարդերը թունավոր են: Սովորի՛ր տարբերել ամպերը Նայի՛ր ամպոտ երկնքին: Երեք տեսակի ամպ կարող ես տեսնել:
Ամենա, ամենա... բույսերը և կենդանիները Բամբուկն աշխարհում ամենարագ աճող բույսն է: Մեկ օրվա ընթացքում աճում է 1մ: Ամենափոքր բույսը Վոլֆիյա ծաղիկն է, որը քորոցի գլխի չափ է: Աշխարհում ամանամեծ ծաղիկը կշռում է 10 կգ և ունի 1մ տրամագիծ: Այն աճում է հողի վրա, ցողուն չունի: Գիշատիչներից ամենափոքր սիրտն ունի առյուծը: Աշխարհում ամենահաստ կաշին կենդանիներից ոչ թե փիղն ունի, այլ գետաձին, որի մաշկի հաստությունը հասնում է 2,5սմ: Աշխարհում ամենատարօրինակ և զարմանալի կենդանին հայտնի է «յակ» անունով: Նա կովի գլուխ ունի, ձիու պոչ, այծի բուրդ, ցուլի կոտոշներ և խոզի նման խռխռում է։ Աշխարհում ամենաաղմկոտ ծառը թնդանոթ ծառն է: Նրա պտուղները նման են մեծ գնդերի, որոնք մեծ օղակներով կախված են բնից: Երբ քամի է լինում, գնդերն իրար են կպչում՝ առաջացնելով թնդանոթային դղրդյուն: Բարև Աշխարհի տարբեր երկրներում մարդիկ իրար տարբեր կերպ են բարևում: Ձմեռ պապիկ Աշխարհում Ձմեռ պապիկի մասին սկսել են խոսել 19-րդ դարի վերջին: Նա հայտնի է տարբեր անուններով` Սանտա-Կլաուս, Պեր-Նոել, Յունիսաար, Կերբոբո, Սառնամանիք պապ և այլն: Ամերիկայում, Անգլիայում, Կանադայում Ձմեռ պապիկը Սանտա-Կլաուսն է: Նա հագնում է սպիտակ մորթով կարմիր բաճկոն, կարմիր տաբատ և կարմիր գլխարկ: Ֆրանսիայում երկու Ձմեռ պապիկ կա: Մեկին անվանում են Պեր-Նոել (նշանակում է Սուրբ ծնունդի հայր): Նա շատ բարի է: Մյուսին անվանում են Շալանդ: Վերջինս իր պարկում չար և ծույլ երեխաների համար ճիպոտներ է պահում: Իտալիայում ամանորի գիշերը թռչելով գալիս է Բեֆանա պառավիկը: Նա գալիս է ծխնելույզով, խելոք երեխաներին նվեր է բերում, իսկ անկարգ երեխաներին միայն մոխիր է նվիրում: Մոնղոլիայում պապիկը նման է հովվի: Ձեռքին միշտ մտրակ կա: Շվեցարիայում 2 ձմեռ պապ կա: Մեկը թզուկ է, մյուսը՝ կուզիկ պապիկ` մեծ քթով: Ո՞վ է խուլիգանը Բոլորդ էլ լսել եք այդ բառը: Իսկ գիտե՞ք, որ դա անգլիացու ազգանուն է: Ժամանակին Լոնդոնում Խուլիգան ազգանվամբ մի պարոն էր ապրում: Նա շատ վատ մարդ էր, բոլորին անարխոժություն էր պատճառում: Լոնդոնում բոլորը նրան գիտեին: Եթե մեկն իրեն վատ էր պահում, ասում էին. «Դու նման ես միստր Խուլիգանին»: Կազմեց Անահիտ Ավագյանը |
Ներկայացվող փորձերը պիտի որ հետաքրքիր արդյունք ունենան։