Այրման երևույթի դիտումը

Աշխատանքն սկսելուց առաջ նշի՜ր այն պատկերի համարը, որը համապատասխանում է այս պահի քո տրամադրությանը:

Աշխատանքի նպատակը
Պարզել երևույթը դիտելու, դիտումների արդյունքները ներկայացնելու, դիտումներից տվյալ երևույթի վերաբերյալ որակական եզրակացություններ անելու սովորողների հմտությունները:

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր
Մոմ, սպիրտայրոցներ` հեղուկ և չոր սպիրտ այրելու համար, չոր սպիրտ, հեղուկ սպիրտ, թղթի շերտեր, մետաղե տուփ, ապակե բարակ խողովակ, լուցկի:

Առաջադրանք I.
1. Մոմը տեղադրի՜ր տակդիրի վրա այնպես, որ այրվելիս հալված մոմը չթափվի սեղանին: Վառի՜ր մոմը: Ուշադիր դիտի՜ր մոմի այրման երևույթը և հնարավորին չափ մանրամասն նկարագրի՜ր:
2. Հանգցրո՜ւ մոմը և վառի՜ր սպիրտայրոցի մեջ դրված չոր սպիրտի փոքրիկ կտորը: Դիտի՜ր սպիրտի այրման երևույթը և համեմատի՜ր մոմի այրման հետ:
3. Հանգցրո՜ւ չոր սպիրտը և վառի՜ր հեղուկ սպիրտով աշխատող սպիրտայրոցը: Դիտի՜ր հեղուկ սպիրտի այրման երևույթը և համեմատի՜ր նախորդ դիտումների արդյունքների հետ:
4. Ինչպիսի՞ նմանություններ ու տարբերություններ նկատեցիր այրման այդ երեք երևույթների միջև: Առանձնացրո՜ւ այրման երևույթի ընդհանուր օրինաչափությունները:

Առաջադրանք II.
1. Նորից վառի՜ր մոմը: Այնպե՜ս արա, որ այն վառվի հանգիստ, ուղիղ բոցով: Թղթի թերթը պահի՜ր բոցի վրա հորիզոնական դիրքով այնպես, որ այն գտնվի բոցի մութ տիրույթում: Թուղթը որոշ ժամանակ (այնքան, որ չբոցավառվի) բոցի վրա պահելուց հետո հանի՜ր և ուսումնասիրի՜ր ստացված պատկերը:
2. Ստացված պատկերը դիտելով՝ ի՞նչ կարող ես ասել բոցի տարբեր մասերի ու ջերմաստիճանների մասին:

Առաջադրանք III.
1. Թուղթը մի շերտով ամուր փաթաթիր մետաղյա տուփին և թեք դիրքով պահի՜ր մոմի բոցի վրա:
2. Նկարագրի՜ր դիտվող երևույթը: Ինչպե՞ս կբացատրես դիտման արդյունքը:

Առաջադրանք IV.
1. Ապակե խողովակի մի ծայրը տեղադրի՜ր մոմի բոցի մութ մասում: Նկարագրի՜ր՝ ի՞նչ է դիտվում:
2. Վառվող մարխը մոտեցրո՜ւ խողովակի մյուս ծայրին: Ի՞նչ է կատարվում: Ի՞նչ եզրակացություն կանես կատարված փորձից:

Առաջադրանք V.
1. Ի՞նչ հարցեր գրանցեցիր քեզ մոտ այրման երևույթի դիտման ընթացքում։
2. Ուրիշ ի՞նչ փորձեր կուզենայիր կատարել այրման երևույթը ուսումնասիրելու համար:

Աշխատանքը վերջացնելուց հետո մեկ անգամ ևս նշի՜ր այն պատկերի համարը, որը տվյալ պահին առավել լավ է համապատասխանում քո տրամադրությանը:

Ջրի եռման երևույթի դիտումը

Աշխատանքն սկսելուց առաջ նշի՜ր այն պատկերի համարը, որը համապատասխանում է այս պահի քո տրամադրությանը:

Աշխատանքի նպատակը
Պարզել երևույթը դիտելու, դիտումների արդյունքները ներկայացնելու, դիտումներից տվյալ երևույթի վերաբերյալ որակական եզրակացություններ անելու սովորողների հմտությունները:
Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր
Տարբեր ձևի ու չափսերի երկու ապակե անոթներ, ջերմաչափ, շատ փոքր բամբակե գնդիկներ, կալիումի պերմանգանատ, վայրկյանաչափ, ջեռուցիչ, ջուր:

Առաջադրանք I.
1. Կոնաձև անոթի մեջ լցրո՜ւ 100- 150 մլ ջուր: Ջրի մեջ գցի՜ր բամբակե գնդիկները: Դիտի՜ր, թե ինչ է կատարվում գնդիկների հետ:
2. Երբ գնդիկները խորասուզվեն ջրի հատակը, ջրի մեջ գցի՜ր կալիումի պերմանգանատի 2-3 հատիկ: Այդ գործողությունը պետք է անես այնքան զգույշ, որ ջուրը չգունավորվի:
3. Չափի՜ր ջրի սկզբնական ջերմաստիճանը և գրանցի՜ր:
4. Անոթը դի՜ր ջեռուցիչի վրա և սկսի՜ր տաքացնել:
5. Ուշադիր հետևի՜ր ջրի տաքացման ընթացքին և գրանցի՜ր բոլոր այն երևույթները, որոնք դիտվում են փորձի ժամանակ:
6. Յուրաքանչյուր 3 րոպեն մեկ գրանցի՜ր ջրի ջերմաստիճանը: Երբ ջուրը սկսի եռալ, գրանցի՜ր նրա ջերմաստիճանը յուրաքանչյուր րոպեն մեկ: Չափումների արդյունքները ներկայացրո՜ւ համապատասխան աղյուսակի տեսքով:
7. Փորձի արդյունքներից համապատասխան եզրակացությո՜ւն արա:

Առաջադրանք II.
1. Անջատի՜ր ջեռուցիչը և անոթը վերցրո՜ւ նրա վրայից: Կատարի՜ր համապատասխան չափումներ` պարզելու համար, թե ինչպես է փոփոխվում ջրի ջերմաստիճանը սառչելու ընթացքում:
2. Չափումների արդյունքները ներկայացրո՜ւ համապատասխան աղյուսակի տեսքով:

Առաջադրանք III.
Ջրի եռման երևույթն ուսումնասիրելու նպատակով էլ ի՞նչ փորձեր կարելի է կատարել:

Աշխատանքը վերջացնելուց հետո մեկ անգամ ևս նշի՜ր այն պատկերի համարը, որը տվյալ պահին առավել լավ է համապատասխանում քո տրամադրությանը: