Նարինե Խաչատրյան

Անգլերենը ինտերակտիվ միջավայրում

Լեզվի գործածման օրինաչափությունների մասին գիտելիքների դերի մեծացումը պայմանավորված է տեղեկատվական հեղափոխությամբ, որն  այսօր ապրում է մարդկությունը:
Տվյալ պահի առանձնահատկությունն այն է, որ այսօր ավելի քան երբևէ տեղի է ունենում լեզվաբանական տեսության և լեզուների դասավանդման և ուսուցման մերձեցումը:
Տեսական գիտելիքներն ամենաանմիջական ձևով են ազդում գործնական մեթոդների, մեթոդաբանությունների մշակման և  լեզուների ուսուցման մոդելների կատարելագործման վրա:  Առանց այդ տեսական գիտելիքների այսօր հնարավոր չէ լուծել բանավոր և գրավոր խոսքի յուրացման, մեքենայական մշակման և ճանաչման  կիրառական խնդիրները:  
Ունիվերսալ համակարգչային ուսուցողական փաթեթը պետք է կառուցված լինի որպես բազմամիջավայրային  համակարգ (hypermedia system), քանի որ լեզուն պոլիմոդալ համակարգ է:
Օտար լեզուների դասագործընթացում լեզվի հաղորդակցական գործառույթը հանգեցրել է մշակութաբանական և պատմական տեղեկատվության լայն ընգրկմանը:  Այդ տեղեկատվությունը լավ համակարգվում է և կարող է ներկայացվել ոչ միայն տեքստային կամ ձայնային ձևով, այլև տեսա-լուսանակարային տեղեկատվության ձևով:
Ժամանակակից համակարգիչները թույլ են տալիս ինտեգրելու մեկ ծրագրի շրջանակներում  տեքստերը, գրաֆիկան, ձայնը, անիմացիան, տեսակլիպները,  լուսանկարները, վերջերս նաև  վիդեո-ն, որի որակը չի զիջում հեռուստատեսայինին:   
Համակարգչային ուսուցողական միջավայրը, որը հիմնված է ուսումնագործընթացում համակարգչային տեխնոլոգիաների  ներդրման վրա,  պետք է առաջին հերթին լինի կրթական գործընթացի գործիք,  ինչպես սովորողի, այդպես էլ դասավանդողի համար:  Այսինքն՝ համակարգչային միջավայրը իր խնդրին համարժեք պետք է լինի:  
Այդ գործիքը չպետք է սահմանափակի օգտվողների մտադրությունները, ուսումնագործընթացում նրանց  չպետք է պարտադրի խիստ սահմանված գործառույթների հերթականություն:
Օտար լեզվի դասընթացին մասնակցելիս հաճախակի կարելի է տեսնել աշակերտների, որոնք պասիվ նստած են և փորձում են խոսել միայն, երբ ուսուցիչն է  կանչում գրատախտակի մոտ: Քանի որ աշակերտների մեծ մասը հնարավորություն չունի օտար լեզվով խոսելու դպրոցի պատերից դուրս, անգլերենի ուսուցումը վերածվում է քերականական կանոնների յուրացմանը, և անգլերենից հայերեն և հայերենից անգլերեն վարժությունների կատարմանը:
Նոր տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացումը հնարավորություն է տվել ուսուցիչներին օգտագործելու տարբեր մեդիաները դասարանի լեզվական միջավայրի հարստացման համար:  Եթե անցած դարի 80-ական թվականներին օտար լեզվի ուսուցչի տրամադրության տակ միայն ձայնագրություններ և ուսումնական տեսաֆիլմեր էին (լինգաֆոնային կաբինետները թեքումով դպրոցներում և բուհերի լեզվական ֆակուլտետներում էին), ապա 90-ականների վերջին և 21-րդ դարի սկզբին ուսուցչին օգնության հասան համակարգչային CD-ROM-ները, տեսա- և արբանյակային հեռուստատեսությունը, ինտերնետը։
Այս տեսանկյունից համակարգչային ունիվերսալ միջավայրերի կիրառումը անգլերենի դասագործընթացում արդյունավետ միջոց է ուսումանական արդյունավետ  միջավայրի ստեղծման գործում:
 

Ներկայացում: Թեզիսներ:

1. ՏՀՏ կիրառմամբ դասընթացի գործնական պարապմունքները կազմակերպվում են համակարգչային լաբորատորիայում` մուլտիմեդիա ինտերակտիվ միջավայրում:
2. Ծրագիրն ունի հարուստ մուլտիմեդիա տեսա- և ձայնա- հնարավորություններ՝ զարգացնելու և բարելավելու բանավոր և գրավոր խոսքը, ձևավորելու արտասանական հմտությունները և ունկնդրման կարողությունները:
3. Բոլոր փուլերում կիրառվում են խաղեր, քերականական անիմացիոն օրինակներ և տեսասյուժեներ: Օգտագործվում է 3.500 բառ պարունակող աուդիո-բառարան:
4. Ինտերակտիվ համակարգում ուսուցումը միաժամանակ նպաստում է ձեռք բերված գիտելիքների համակարգմանը և հաղորդակցական կարողությունների զարգացմանը
5. Ուսուցանվող լեզուն ոչ թե ուսումնառության առարկա է, այլ հաղորդակցության շարժանիվ
6. Դասավանդման և ուսումնառության գործընթացում հանգուցային են սյուժետադերային խաղերը և խնդրահարույց առաջադրանքները: Ուսանողը, մասնակցելով այդ իրադրություններին, ինքնուրույն է  գտնում հակասության կամ խնդրի  հանգուցալուծումը:
7. Ուսանողը մասնակցում է իրական կյանքում տեղի ունեցող երկխոսություններին: Թեստերն ու խաղերը նույնպես մոտ են իրական կյանքում առաջացող իրավիճակներին:
8. Գործնական պարապմունքներին կատարվող ինտերակտիվ քերականական վարժությունները նպաստում են  խոսքային հմտությունների, լեզվական կարողությունների և մտածողության զարգացմանը:  
9. Քանի որ լեզուն հաղորդակցական նպատակ է կրում, դա հանգեցրել է մշակութաբանական և պատմական տեղեկատվության լայն ընգրկմանը օտար լեզուների դասագործընթացում:  
10. Օգտագործվում է սոսկ ժամանակակից լեզուն և ժամանակակից թեմաները (խնդրահարույց հրապարակումներ, ռադիոհաղորդումներ, տեսաֆիլմեր և անիմացիոն սյուժեներ):
11. Ուսանողներին ներկայացվում են անգլերենի տարբեր առոգանությունները: Կիրառվում է առոգանության մշակման արդյունավետ մեթոդաբանություն, որը հիմնված է ձայնի գրաֆիկական ներկայացման վրա:
12. Ծրագիրը գրանցում է ուսանողների առաջընթացը և ունի թեստերի արդյունքների շտեմարան:
13. Իրականացվում է անհատական մոտեցում: Ծրագիրը հարմարեցված է ինչպես սկսնակների, այդպես էլ լեզուն տիրապետողների պահանջներին: Ուսանողը կարող է խոսքային գործունեության որևէ տեսակին ավելի լավ տիրապետել (բանավոր խոսքի ընկալում, բանավոր խոսք, գրավոր խոսք, գրավոր խոսքի ընկալում):