Հայոց պատմություն համաշխարհային պատմության համատեքստում

1. Ծրագիրը նախատեսված է 7-րդ դասարանի համար։

2. Առարկայի դասավանդման նպատակներն են լրացնել փաստական նյութի և հասկացությունների իմացությունը, խորացնել պատկերացումները պատմական իրականության պատճառա-հետևանքային կապերի մասին, յուրացնել անցյալի դասերը։

3. Ծրագիրը յուրացնելու համար սովորողին անհրաժեշտ է 5-6-րդ դասարանների «Պատմություն» առարկայի պետական ծրագրերի բովանդակության բավարար իմացություն։

4. Առարկայի դասավանդման խնդիրներն են սովորողների ուսումնական հմտությունների և ունակությունների զարգացումը, սովորողի անհատականության և խմբային աշխատանքի առանձնահատկությունների ներդաշնակ զուգակցումը, գործնական հայրենասիրության արմատավորումը։

5. Առարկայի հիմնահարցերի քննարկման և լուծման փորձերի դասացուցակային ժամաքանակը շաբաթական 2 ժամ է։

6. Բովանդակությունը.

Թեմա 6. Եվրոպական մշակույթը և նրա ազդեցությունը հայկական մշակույթի վրա 17–19– րդ դարերում (6 ժամ). կրթություն, գիտություն, գրականություն, արվեստ

Թեմա 7. Պայքարը Գերմանիայի և Իտալիայի միավորման համար ու դրանց ազդեցությունը հայկական ազատագրական պայքարի գաղափարախոսության և գործնական քայլերի վրա (5 ժամ)։ Գերմանիայի և Իտալիայի միավորման փորձերի առանձնահատկությունները, հայկական բաղկացուցիչը եվրոպական հեղափոխական համակարգում, Միքայել Նալբանդյանի և Հարություն Սվաճյանի կյանքն ու գործունեությունը, հակամարտող գաղափարախոսություններ (պահպանողականություն, ազատականություն, հեղափոխական ժողովրդավարություն)

Թեմա 8. ԱՄՆ–ի կազմավորումը և զարգացումը (3 ժամ), հակագաղութատիրական պայքարի առանձնահատկությունները, ԱՄՆ–ի գաղափարական և տնտեսական հենքերը, ամերիկյան ազգի ձևավորումը, քաղաքացիական պատերազմի ընթացքը և հետևանքները, հայկական տարրը հյուսիսային Ամերիկայում

Թեմա 9. Անկախության պատերազմները Լատինական Ամերիկայում և հայերը (1 ժամ);

Թեմա 10. Ռուսական կայսրության կազմավորումը, հզորացումը և ճգնաժամը: Արևելյան Հայաստանը և հայերը կայսրության վերջին 60-ամյակում (7 ժամ) բացարձակ միապետությունը և ռուսական Նեռը, լուսավորյալ կայսրուհին, ռուսական բունտը և ֆրանսիական հեղափոխությունը, Ալեքսանդր 1–ինի քաղաքական ձախողումը և դեկաբրիստները, կայսրության ներքին և արտաքին քաղաքականությունը 1825 – 1914թ.թ. ու հայկական հիմնահարցերը

Թեմա 11. Ասիայի և Աֆրիկայի երկրների զարգացման առանձնահատկությունները  նոր ժամանակներում (1 ժամ)

Թեմա 12. Օսմանյան կայսրությունն անկման շրջանում և Արևմտյան Հայաստանը (7 ժամ), Օսմանյան կայսրության անկումը՝ որպես պատմական օրինաչափության դրսևորում, հայերի դերի և նրանց նկատմամբ իշխանությունների վերաբերմունքի փոփոխությունը 18–19–րդ դարերում. պատճառներ, ընթացք և հետևանքներ, հայկական հարցի պատմությունը՝ որպես քաղաքական անհեռատեսության, անձնազոհության, ուշացած խոստովանությունների և անցյալի չսովորած դասերի պատմություն, անհատի դերը Օսմանյան կայսրությունում և հայկական ինքնապաշտպանական շարժման մեջ

Թեմա 13. Իրանը և հայերը 1601-1914թ.թ. (2 ժամ)։ Սեֆյան Պարսկաստանը և հայերը, Նադիր շահը և Խամսայի  մելիքությունները, ռուս–պարսկական պատերազմները, բաբիական շարժումը և ձախողված բարեփոխումները, պարսիկ ազգայնականները և հայ ինտերնացիոնալիստները, իրանական հեղափոխությունը և գաղութարար տերությունները

Թեմա 14. Հնդկաստանի, Չինաստանի և Ճապոնիայի պայքարը գաղութային ներթափանցման  դեմ (1 ժամ) պայքարի վայրիվերումները և գաղութարարների հաջողությունների տնտեսական ու քաղաքական պատճառները, 1911թ. չինական հեղափոխությունը, ազատագրական պայքրը Հնդկաստանում և հայերը, Մեյձիի հեղափոխությունը և Ճապոնիայի մուտքը ինդուստրիալ քաղաքակրթություն

Թեմա 15. Ինդուստրիալ քաղաքակրթություն (4 ժամ). գիտության և տեխնիկայի նվաճումներն ու նրանց ազդեցությունը տնտեսության, հասարակության սոցիալական կառուցվածքի, գաղափարախոսական համակարգի և քաղաքական իրավիճակի վրա, ինդուստրիալ քաղաքակրթության օրինաչափությունների դրսևորումները Մեծ Բրիտանիայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Իտալիայում, Ավստրո-Հունգարիայում,Ռուսասատանում և ԱՄՆ-ում

Թեմա 16. 1-ին աշխարհամարտ (3 ժամ). ռազմա-քաղաքական դաշինքների աշխարհաքաղաքական հակասությունները, պատերազմի փուլերը, հայկական ողբերգության մեղավորները, պատերազմի արդյունքները և հետևանքները

7. Աշակերտի ուսումնական գործունեության ձևերն են բանավոր և գրավոր առաջադրանքների անհատական ու խմբային կատարում, արտադասագրքային նյութերի հայթայթում և վերլուծական ներկայացում, հետազոտական աշխատանք:

8. Ստուգման և գնահատման կարգը. փորձարկվում է գործակցային-չափանիշային համակարգը։

9. Ընդհանրությունները այլ առարկաների հետ. բովանդակային ընդհանրություններ ունի բոլոր հանրակրթական և ոչ հանրակրթական առարկաների հետ, դասավանդման մեթոդիկայի ընդհանրություններ՝ հասարակագիտական առարկաների և բնագիտական առարկաների աշխարհայացքային բաղկացուցչի հետ։

10. Ուսումնական ճամփորդությունների ցանկը (բոլորը նախատեսվում են եռօրյա).
Երևան – Վայոց ձորի մարզ - Երևան,
Երևան -Գեղարքունիքի մարզ - Երևան,
Երևան – Սարդարապատ - Ապարան – Վանաձոր - Երևան։

11. Աշակերտի ձեռք բերած գիտելիքների և կարողությունների գործնական կիրառությունների (հանրօգուտ աշխատանք) ձևերն են տեղեկատվական – վերլուծական հաղորդագրություններ ուսուցիչների համար, ուսումնական օժանդակ ձեռնարկներ հիմնական դպրոցի սովորողների համար:

Աշոտ  Տիգրանյան