Հակոբ Հակոբյան

Էջեր ֆիզիկայի ապագա դասագրքից

Ֆունկցիա: Ֆունկցիայի տրման աղյուսակային, գրաֆիկական և բանաձևային եղանակները

Տարբերակ  1

Այս աշխատանքում օգտագործելու ես «Открытая физика 2.5 ч.1» մուլտիմեդիային դասընթացի 1.3 մոդելը: Բա՛ց համապատասխան մոդելը, ծանոթացի՛ր մոդելի հետ, սովորի՛ր  այն աշխատեցնել:  Դու պետք է ուսումնասիրես մի երևույթ, որի ժամանակ մոդելում տրված մի շարք  ֆիզիկական մեծություններ մնում են հաստատուն: Այդ մեծություններն են.
ա.  – ն` գետում ջրի արագությունը ափի նկատմամբ.
բ.  v – ն` նավակի արագությունը ափի նկատմամբ.
գ.   – ն` ափի հետ նավակի շարժման ուղղության կազմած անկյունը
դ.  – ն` նավակի սկզբնական կոորդինատը
Այդ  մեծությունների համար ընտրի՛ր հետևյալ արժեքները.
= 0       v = 4մ/վ      =      = 0

1. Ի՞նչ  երևույթ  ես  ուսումնասիրելու:
2. Այդ երևույթը ուսումնասիրելու համար ի՞նչ փոփոխական մեծություններ են օգտագործված մոդելում:
3. Նավակի դիրքը որոշելու համար մոդելում ինչպիսի՞ կոորդինատական համակարգ է օգտագործված:
4. Որքա՞ն է մասշտաբը  x-երի առանցքի վրա. 1 բաժանումը =       մ
5. Որքա՞ն է մասշտաբը  y-ների առանցքի վրա. 1 բաժանումը =       մ
6. Աշխատեցրո՛ւ մոդելը և կարճ ժամանակ անց կանգնեցրո՛ւ այն (մկնիկի իրար հաջորդող երկու  արագ  սեղմում կատարիր) :
7. Գտի՛ր նավակի  կոորդինատը  տվյալ ժամանակամիջոցի վերջում. =    մ, =    մ
8. Որքա՞ն է տվյալ ժամանակամիջոցում մարմնի անցած ճանապարհը:
9. Երևույթը  նկարագրող  ո՞ր մեծությունների միջև եղած կախվածությունը պետք է ուսումնասիրես:
10. Մոդելը վերադարձրո՛ւ սկզբնական վիճակին:  Տետրում գծիր աղյուսակ 1-ը: Աշխատեցրո՛ւ մոդելը: Ժամանակի որոշակի պահերի կանգնեցրո՛ւ նավակի շարժումը, աղյուսակում գրանցի՛ր ժամանակամիջոցը  և այդ ժամանակամիջոցի վերջում նավակի ունեցած  y (նավակի անցած ճանապարհը) կոորդինատը:

Աղյուսակ 1  

11. Ստուգի՛ր՝ արդյո՞ք նավակի անցած ճանապարհի և ժամանակի կախվածությունը ուղղիղ համեմատական է : Այդ նպատակով աղյուսակ 1-ի երրորդ տողում ո՞ր մեծության արժեքները պետք է լրացնել:
12. Օգտվելով աղյուսակ 1-ի տվյալներից և ընտրելով հարմար մասշտաբ՝ կառուցիր նավակի անցած ճանապարհի ժամանակից ունեցած կախվածության գրաֆիկը: Ինչպիսի՞ գրաֆիկ է ստացվում:
13. Համապատասխան եզրակացություն արա.
    Նավակի անցած ճանապարհը ժամանակից  ……………………………………………………. ֆունկցիա է:
14. Գրի՛ր այդ ֆունկցիայի բանաձևը:
15. Որոշի՛ր համեմատականության գործակիցը՝ օգտվելով աղյուսակ 1-ից:
16. Որոշի՛ր համեմատականության գործակիցը՝ օգտվելով ֆունկցիայի գրաֆիկից:             
17. Համեմատականության գործակցի համար ստացված արժեքը համեմատի՛ր նավակի արագության համար ընտրածդ արժեքի հետ: Համապատասխան եզրակացությո՛ւն արա:

Տարբերակ  2

Այս աշխատանքում օգտագործելու ես «Открытая физика 2.5 ч.1» մուլտիմեդիային դասընթացի 1.7 մոդելը: Բա՛ց համապատասխան մոդելը, ծանոթացի՛ր մոդելի հետ, սովորի՛ր  այն աշխատեցնել:  Դու պետք է ուսումնասիրես մի երևույթ, որի ժամանակ մոդելում տրված մի շարք  ֆիզիկական մեծություններ մնում են հաստատուն: Այդ մեծություններն են.
ա. – ն` սկզբնական պահին տղայի ունեցած արագությունը.
բ.  a– ն` տղայի արագացումը:
Այդ  մեծությունների համար ընտրի՛ր հետևյալ արժեքները.
= 2մ/վ       a = 1մ/վ2

1. Ի՞նչ  երևույթ  ես  ուսումնասիրելու:
2. Այդ երևույթը ուսումնասիրելու համար ի՞նչ փոփոխական մեծություններ են օգտագործված մոդելում:
3. Տղայի դիրքը որոշելու համար մոդելում ինչպիսի՞ կոորդինատական համակարգ է օգտագործված:
4. Որքա՞ն է մասշտաբը  x-երի առանցքի վրա. 1 բաժանումը =       մ
5. Աշխատեցրո՛ւ մոդելը և կարճ ժամանակ անց կանգնեցրո՛ւ այն (մնկիկի իրար հաջորդող երկու արագ  սեղմում կատարիր) :
6. Գտի՛ր տղայի  կոորդինատը  տվյալ ժամանակամիջոցի վերջում. x1=    մ,
7. Որքա՞ն է տվյալ ժամանակամիջոցում տղայի  անցած ճանապարհը:
8. Որքա՞ն է տվյալ ժամանակամիջոցի վերջում  տղայի  ունեցած արագությունը:
9. Երևույթը  նկարագրող  ո՞ր մեծությունների միջև եղած կախվածությունն  ես  ուսումնասիրելու:
10. Մոդելը վերադարձրո՛ւ սկզբնական վիճակին:  Տետրում գծի՛ր աղյուսակ 1-ը: Աշխատեցրո՛ւ մոդելը: Ժամանակի որոշակի պահերի դադարեցրո՛ւ  տղայի շարժումը, աղյուսակում գրանցի՛ր ժամանակամիջոցը  և այդ ժամանակամիջոցի վերջում տղայի ունեցած արագությունը:

Աղյուսակ 1

1l. Ստուգի՛ր՝ արդյո՞ք տղայի արագության և ժամանակի կախվածությունը ուղղիղ համեմատական է: Այդ նպատակով աղյուսակ 1-ի երրորդ տողում ո՞ր մեծության արժեքները պետք է լրացնել:

12. Օգտվելով աղյուսակ 1-ի տվյալներից և ընտրելով հարմար մասշտաբ՝ կառուցիր տղայի արագության` ժամանակից ունեցած կախվածության գրաֆիկը: Ինչպիսի՞ գրաֆիկ է ստացվում:

13. Համապատասխան եզրակացությո՛ւն արա.
Տղայի արագությունը  ժամանակից  ……………………………………………………. ֆունկցիա է:

14. Գրի,ր այդ ֆունկցիայի բանաձևը:

15. Օգտվելով  ֆունկցիայի  գրաֆիկից՝  որոշի՛ր համեմատականության գործակիցը և ազատ անդամը:             

16. Համեմատականության գործակցի համար ստացված արժեքը համեմատի՛ր տղայի արագացման  համար ընտրածդ արժեքի հետ: Համապատասխան եզրակացությո՛ւն արա:

17. Ազատ անդամի համար  ստացված արժեքը համեմատիր տղայի սկզբնական արագության (v0)  համար ընտրածդ արժեքի հետ: Համապատասխան եզրակացությո՛ւն արա: