Սոնա Բալայան

Հատուկ մանկավարժի գործունեության նկարագիրը կրթահամալիրում

2004 թվականից աշխատում եմ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում:  Աշխատելու տարիների ընթացքում փնտրում ու փորձարկում էի աշխատանքի կազմակերպման ամենատարբեր ձևեր,  համեմատում էի դրանց արդյունավետության աստիճանը: Այսօր հանգիստ կարող եմ ասել, որ գտել եմ աշխատանքի բավականին արդյունավետ ձև, սակայն ինչպես ցանկացած իր մասնագիտությունն ու աշխատանքը գնահատող և սիրող մարդ` զարգացման ու կատարելագործման մեջ եմ:

Աշխատում ենք թիմով՝ մասնագետ, դասավանդողներ, ծնող:

Դիտարկում եմ կրթահամալիր ընդունվող կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող յուրաքանչյուր սովորողի և, ծրագրի ղեկավարի անմիջական միջամտությամբ, ուղղորդում եմ կրթահամալիրի համապատասխան օղակ: Իրազեկում եմ աշակերտի խնդրի վերաբերյալ տվյալ օղակի ծրագրի ղեկավարին և դասավանդողներին, այսինքն` այն բոլոր մարդկանց, որոնք անմիջական շփում պետք է ունենան տվյալ սովորողի հետ: Ինչպես նաև ներկա եմ գտնվում դասարանային ծնողական ժողովներին և սիրով պատասխանում եմ ծնողների կողմից առաջացած հարցերին կամ առաջարկություններին, գտնում ենք համատեղ ընդհանուր այլ մոտեցումներ: Ասեմ նաև, որ ծնողը անմիջական մասնակցություն է ունենում բոլոր աշխատանքներին և թիմային հանդիպումների ժամանակ  մշտապես տեղեկացված է լինում բոլոր այն ծրագրերի և գործունեություններին, որոնք փուլ առ փուլ պետք է իրականացվեն: Այնուհետև երեխայի կարիքին համապատասխան` անհատական և խմբային աշխատանք եմ կատարում, և սկզբնական շրջանում, ըստ սովորողի կարիքի, դասավանդողի և ծնողի հետ միասին  մշակում ենք ժամաքանակ` այսինքն աստիճանաբար սովորողին ընդգրկում ենք կրթական միջավայր: Եթե աշակերտը մեզ մոտ սվորում է հենց  առաջին դասարանից, շփման ապահովումը էլ ավելի հեշտ է լինում, իսկ եթե սովորողը  տեղափոխվել է մեկ այլ դպրոցից, մի փոքր ավելի շատ պետք է աշխատել, որպեսզի ապահովվի աշակերտի ներառումը կրթահամալիր: Սակայն անկախ այն փաստից, թե սովորողը որ դասարանից է կրթահամալիրում, ես  հանդիպում եմ ունենում տվյալ դասարանի մյուս սովորողների հետ, ներկայացնում եմ իրենց դասարանի նոր աշակերտին` առկա խնդիրը, ինչպիսին պետք է լինի նրանց մոտեցումը, որպեսզի իրենց նոր ընկերը իրեն զգա անկաշկանդ, հանգիստ, և ընդհանուր մթնոլորտ լինի ջերմ և ընկերական: Կախված սովորողի կարիքից` դասավանդողի հետ միասին մշակում ենք աշխատանքային մեթոդներ, կազմում ենք անհատական աշխատանքային պլան` հիմնվելով աշակերտի ուժեղ կողմերի և կարողությունների վրա, նույնիսկ ըստ կարիքի` ծնողի, դասավանդողի և ծրագրի ղեկավարի հետ միասին կազմում ենք անհատական դասացուցակ: Ըստ անհատական աշխատանքային գրաֆիկի լինելով կրթահամալիրի բոլոր օղակներում` ներկա եմ գտնվում դասապրոցեսին և դասավանդողի հետ միասին իրականացնում եմ նախապես կազմած աշխատանքային մեթոդներ, որոնք ուղղված է  դասապրոցեսում առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող աշակերտի արդյունավետ զբաղվածությունը ապահովելուն, և այստեղ կարևորվում է այն փաստը, որ առաջարկվող թեման պետք է համահունչ լինի ընդհանուր դասարանի տրված առաջադրանքին: Վերապատրաստվել և տիրապետում եմ ժեստերի կամ խոսող ձեռքերի լեզվին, որը  կիրառում եմ կրթահամալիրում  լսողության խնդիր ունեցող սովորողների հետ` նրանց հետ լինելով կրթական տարբեր միջավայրերում. դասավանդող մասնագետին   օգնում եմ համագործունեության հարցում: Ունենք նաև առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող այնպիսի սովորողներ, որոնց համար  ծրագրի ղեկավարի հետ միասին կազմակերպում ենք տնային ուսուցում, իսկ դասավանդողի հետ մշակում ենք աշխատանքային նյութ և պարբերաբար կատարում տնայց:  Մշտապես կապ եմ հաստատում այն բոլոր առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող սովորողների ծնողների հետ, որոնք ունենում են բացակայություններ, և անհրաժեշտության դեպքում` անպատճառ կատարում եմ տնայց: ՄԶԿ-ում   մյուս մասնագետների հետ պարբերաբար  անցկացնում եմ սեմինարներ և հիմնականում սեմինարները այն թեմանների շուրջ են, որոնք առաջնային են` ծանոթացնում եմ խնդիրներին, բարդույթներին, առավելություններին, տարվող մանկավարժական  աշխատանքին և մոտեցումներին: Ինչպես նաև ընթացքում կոնկրետ օրինակներով անցկացնում ենք բաց քննարկումներ: Համագործակցելով  կայքի հետ` տրամադրում եմ մշակված մասնագիտական թեմաներ, որոնք պարբերաբար թարմացվում են: