Արև Առաքելյան

Նկարչության մասնագիտական ուսուցում

Մենք 10-րդ դասարանում հնարավորություն ունենք ընտրելու մասնագիտական դասընթացներ և պատրաստվելու մեր բուհական ուսուցմանը: Կերպարվեստի խմբի սովորողներս նկարչության դասերն անում ենք 3 տարբեր դասասենյակներում: Գունանկարի արվեստանոցի ղեկավարն է Կարեն Մկրտչյանը, գծանկարի արվեստանոցի ղեկավարը` Գագիկ Չարչյանը և կոմպոզիցիայի արվեստանոցի ղեկավարը` Արման Գրիգորյանը:

Իմ կարծքիքով 3 տարբեր արվեստանոցներում և տարբեր ղեկավարների մոտ աշխատելը շատ հետաքրքիր է դարձնում նկարչության ուսուցումը, օրինակ` գեղանկարչության դասին նկարում ենք նատյուրմորտ: Տարբեր գույնի կտորների վրա դրված միրգ կամ բանջարեղեն ազգային կուժերի, պղնձե թասերի և ամաններ հետ: Չորացած փշեր, տերևներ և այլն: Ընկեր Կարենը մեզ բացատրում է գունային հարաբերությունները, սառը և տաք գույները, նրանց հարաբերությունները: Գունային, տոնային անցումներն ու բազմազանությունները: Մենք անում ենք հատուկ վարժություններ գունատեսություն սովորելու համար: Հիմնական գույներ (կապույտ, կարմիր և դեղին), որոնցից ստացվում են բաղադրյալ գույները (կանաչը ստացվում է դեղինի և կապույտի համադրությունից (խառնուրդից), որին եթե ավելացնենք կարմիր, կստացվի շագանակագույն): Սրան գումարվում է նաև տոնայնության խնդիրը, նույն գույնը տարբեր լուսավորությամբ՝ ստվերում կամ լույսի մեջ: Մենք փորձում ենք աշխատել նաև տարբեր գույներով` ջրաներկ, գուաշ, գունավոր կավիճներ (պաստելներ), ակրիլիկ, ինչպես նաև յուղաներկ, որն առավել դժվար նկարչական  տեխնիկաներից մեկն է: Ամեն նյութն ունի իր տեխնիկական առանձնահատկությունը, հատուկ թուղթը, ակրիլի ու յուղաներկի դեպքում իր հատուկ կտավն ու հեղուկները:

Ես ուզում եմ հատուկ նշել ընկեր Կարենի արվեստանոցի դիրքը, այն շատ լուսավոր է, միշտ ողողված արևով, որը նպաստում է գեղանկարչության համար շատ կարևոր լույսի և օդի առկայությանը: Շատ եմ հավանում ընկեր Կարենի գեղանկարչական աշխատանքները, որոնք կախված են արվեստանոցում և հատուկ մթնոլորտ են ստեղծում գեղանկարչական աշխատանքներն անելիս:

Հաջորդ արվեստանոցը, որն ուզում եմ ներկայացնել, գծանկարչության (рисунок) արվեստանոցն է: Ընկեր Գագիկը շատ կարգուկանոն սիրող ուսուցիչ է: Եվ գծանկարի արվեստանոցը ի տարբերություն գունանկարի արվեստանոցի ընդգծված դասավորված է: Մենք գծանկարը սովորում ենք գիպսե երկրաչափական մարմինների (գունդ, խորանարդ, բուրգ, գլան և այլն), հին հունական, դասական արձանների վրա: Ընկեր Գագիկը մեզ ասում է, որ որևէ միտք կամ մտահղացում կարելի է արտահայտել, եթե գիտես նկարելու հիմնական կանոնները, երկչափ մակերեսի վար եռաչափ առարկան կառուցելը: Դրա ծավալը ստանալը` լույսի և ստվերի միջոցով: Գծանկարի դասին մենք ուսումնասիրում ենք հեռանկարչության (перспектива-ի) կանոնները, Անում ենք տեսական և գործնական վարժություններ, ուսումնասիրում ենք նաև պլաստիկական անատոմիա, որովհետև դիմանկար նկարելու համար անհրաժեշտ են գլխի կառուցվածքի անատոմիական իմացություն: Գծանկարի ժամնի անում ենք նաև տոնային վարժություներ, դա առարկայի վրա ստվերը, կիսատոնը, լույսը, արտացոլքը (рефлекс) և փայլը (блик) տեսնելու և տարանջատելու վարժություններ, առանց որի չես կարող ստանալ առարկայի ծավալը: Մենք աշխատում ենք նաև տարբեր նյութերով` մատիտ, սեպիա, ածուխ, սանգինա, սոուս և այլն: Ու դրանց համապատասխան տարբեր խտություն ունեցող թղթերով և ֆիքսատորներով, դա այն նյութն է, որով ամրացնում են գծանկարը, որովհետև այն շատ նուրբ է և կարող է շփումից կարող է թափվել, վնասվել:

Երրորդ արվեստանոցը կոմպոզիցիայի արվեստանոցն է, որը գտնվում է գունանկարի և գծանկարի արվեստանոցներից հեռու: Ընկեր Արմանը կոմպոզիցիայի դասերն սկսում է ծանոթացնելով մեզ հայ և միջազգային արվեստագետների աշխատանքների հետ: Կոմպոզիցիայի արվեստանոցի կենտրոնում դրված է մի մեծ սեղան, որի վրա կան բազմաթիվ արվեստի գրքեր` տարբեր ժամանակաշրջանի, տարբեր ոճերի, մոնոգրաֆիաներ և կատալոգներ: Կոմպոզիցիայի դասին մենք սովորում ենք, թե ինչպես է նկարը դառնում արվեստի գործ: Բոլորը կարող են նկարել, բայց բոլորը արվեստագետ չեն: Դրա համար մենք պետք է իմանանք կոմպոզիցիայի մասի և ամբողջի համադրության, հարմոնիայի ստեղծման կանոնները, քո մտահղացումը, ֆանտազիան կամ նկատածդ գեղեցիկ տեսարանը ճիշտ տեղադրելը տարբեր ֆորմատների մեջ: Մենք փորձում ենք այնպիսի կոմպոզիցիաներ անել, որոնք հետագայում կկարողանանք ցուցադրել ինչպես մեր կրթահամալիրի ցուցասրահներում, այնպես էլ Երևանի այլ ցուցասրահներում: Սովորում ենք կոմպոզիցիան դասական արվեստի նմուշների վրա: Ընկեր Արմանը հատկապես կարևորում է 20-րդ դարի միջազգային ճանաչում ունեցող արվեստագետների աշխատանքները` Մարտիրոս Սարյանի, Արշիլ Գորկու, Մալիևիչի և այլն: Կոմպոզիցիայի դասերին մենք օգտագործում ենք ամեն տեսակի նյութեր, դասական նյութերից բացի կարող ենք օգտագործել ֆոտո, վիդեո և նման բաներ: Հիմնական վարժությունները, որոնք անում ենք դասերին, դա ռիթմերի (կետերի, գծերի և մակերեսներ) միջոցով հարմոնիային հասնելն է, որն ինչպես ասում է մեր ուսուցիչը, բոլոր արվեստների նպատակն է: