ԵՍ ՔԱՂԱՔԱՑԻ ԵՄ

Ես կցանկանայի, որ հայրենասիրության դաշտից մենք տեղափոխվենք պետության քաղաքացի լինելու դաշտ: Եթե մինչ 90թ. մենք հայրենասեր էինք… ապա 90ից հետո պետության քաղաքացիները պետք է լինենք…

  ԱՆԴՐԱՆԻԿ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ
                                                                           ՀՀ ցեղակրոն վարչապետ

…Ժողովրդավարություն և ազատություն բառերը շատ անգամ հասկացվում են որպես հոմանիշներ: Նմանությունն այն է, որ ժողովրդավարություն թեմայի ամենակարևոր մասերը սերտորեն կապվում են ազատության հետ: Օրինակ ժողովրդավարության ամենակարևոր բաղկացուցիչներից մեկն ազատ խոսքի իրավունքն է: Ի՞նչ է նշանակում ազատ խոսքի իրավունք: Տարբեր երկրներում կան տարբեր քաղաքական կուսակցություններ, կառույցներ, միություններ և այլն, պարզ է, որ նրանք պետք է ունենան քաղաքական տարբեր հայացքներ, և այդ հայացքների համար այդ խմբավորումները չպետք է հետապնդվեն, անգամ եթե այդ հայացքները հակաիշխանական են: Բացի դրանից, եթե կան տարբեր հայացքներ, ապա պետք է լինեն այդ հայացքները ներկայացնելու միջոցներ` թերթեր, հեռուստատեսություն և այլն: Կա ևս մի միջոց, որը շատ կարևոր է ժողովրդավար երկրում. դա հանրահավաքները, ցույցերը և երթերն են, դրանք նույնպես հայացքները և դիրքորոշումները ներկայացնելու միջոց են, և ոչ ոք իրավունք չունի արգելել դրանք: Իսկ ի՞նչ կապ ունեն օրինապահ մարմինները ժողովրդավարության հետ: Օրինապահ մարմինները, օրինակ` ոստիկանները պարտավոր են պաշտպանել քաղաքացու իրավունքները: Քաղաքացին պետք է իրեն ապահով զգա այն վայրում, որտեղ կան ոստիկաններ: Օրինախախտները պետք է պատժվեն օրենքի սահմաններում, և ոստիկանները նաև միջոց են օրինախախտներին բացահայտելու համար: Եվ ոստիկանը պարզապես պարտավոր է չկատարել այն հրամանները, որոնք խախտում են ժողովրդավարության կանոնները: Ժողովրդավարության մասն են կազմում նաև ընտրությունները, այսինքն` կառավարիչները պետք է ընտրվեն ժողովրդի կողմից և հեռացվեն ժողովրդի պահանջով: Այսպիսի կետեր շատ կան, բայց մի խոսքով կարելի է ասել, որ ժողովրդավար երկիրը կատարյալ երկիրն է: Իսկ ինչպիսին է կատարելությունը Հայաստանի Հանրապետությունում: Կա՞ արդյոք ազատ խոսք: Եթե կա, ապա ինչո՞ւ են օրինապահ մարմինները խանգարում ընդդիմության ակցիաներին, և դրա ապացույցն է 2008թ. մարտի 1-ը: Ավելին ընդդիմախոս քաղաքացիներից շատերը, որոնցից շատերը անգամ Ղարաբաղյան պատերազմի հերոսներն են, մինչև այսօր էլ փակված են բանտերում հակաիշխանական հայացքների համար: Մարտի 1-ին կատարված ոստիկանության անօրինակությունների մասին գիտեն բոլորը, և դա միայն բավական է Հայաստանի Հանրապետության իշխանություններին անժողովրդավարության մեջ մեղադրելու և օրինապահ մարմիններին ազատազրկելու համար: Հարկ եմ  համարում հիշեցնել, որ 2009թ. մարտի 1-ի հանրահավաքի թռուցիկները բաժանելու ժամանակ ոստիկանները բազմաթիվ ակտիվիստների ձեռքից անմարդկայնորեն վերցրել են թռուցիկները և նրանց տարել ոստիկանական բաժանմունքներ: Այս ամենը բավական է Հայաստանում ազատ խոսքի մասին կարծիք կազմելու համար:
 
Չնայած այս անելանելի թվացող վիճակին՝ մեկ է, հնարավոր է կատարել իշխանափոխություն և ստեղծել ժողովրդավար Հայաստան: Այդպիսի Հայաստան ստեղծելու գրավականը միացյալ հայ ժողովուրդն է: Հայ ժողովրդի մեծ մասը արդեն միացել է ժողովրդավարության համար պայքարին. դա երևում է այն քանակից, որը մենք տեսնում ենք ընդդիմության հանրահավաքների, ցույցերի և երթերի ժամանակ: Պայքար ասելով՝ պետք չէ հասկանալ պատերազմ կամ զենքի ուժով իրականացվող իրադարձություն, այն կարելի է հասկանալ որպես հակաբռնապետական քարոզ և ժողովրդավարության քարոզ, և քանի որ, ինչպես նշել եմ արդեն, ժողովրդավարությունը և ազատությունը իմաստով մոտ են կամ որպես հոմանիշներ են օգտագործվում, ապա կարելի է ասել, որ սա պայքար է հանուն ազատության և անգամ ազատագրական պայքար:  

                                                  Հերբերտ Գևորգյան
                                                       10-րդ դասարան